TELE1’de yayınlanan Şebnem Yiğit’in sunduğu Haber 13 programına bağlanan gazeteci Nalan Yazgan, Suriye’deki son gelişmeleri değerlendirdi. Yazgan, Esad yönetiminin çöküşünden HTŞ’nin hızlı ilerleyişine ve İsrail’in Suriye’deki operasyonlarına kadar birçok konuya değindi.

11 GÜNDE ŞAM DÜŞTÜ

Programın açılışında Şebnem Yiğit, Suriye’deki gelişmelerin inanılmaz bir hızla yaşandığını vurguladı. Esad’ın Rusya’ya kaçtığını ve HTŞ’nin tek kurşun atmadan Şam’ı ele geçirdiğini hatırlatan Yiğit, yeni kabinenin oluşturulmaya başlandığını ifade etti. Yazgan, bu gelişmeleri “koordineli ve planlı bir stratejinin sonucu” olarak yorumladı. Özellikle Şam’ın, 11 gün gibi kısa bir sürede HTŞ’nin kontrolüne geçmesinin, Suriye’nin geleceği için ciddi belirsizlikler yarattığını belirtti.

Yazgan, HTŞ’nin başbakan olarak Şeriat hukukunda uzman bir ismi atamasının, Suriye’nin mezhepsel çeşitliliği göz önüne alındığında istikrarı sağlamaktan uzak bir hamle olduğunu söyledi. Suriye’de yıllardır süren iç savaşın ardından bu kadar kısa sürede yeni bir yönetimin inşasının, mevcut bölünmüşlük nedeniyle imkânsız göründüğünü aktardı. Yazgan, “Suriye’nin önünde iki seçenek var: Ya uzlaşı sağlanacak ya da yeni bir iç savaş başlayacak” diyerek durumu özetledi.

İSRAİL’İN SURİYE’DEKİ İLERLEYİŞİ HIZ KESMİYOR

Şebnem Yiğit, programda İsrail’in Suriye’deki hızlı ilerleyişine de dikkat çekti. Lazkiye Limanı ve Kamışlı Havaalanı gibi stratejik noktaların yanı sıra Suriye’nin güneyindeki Kuneytra’dan da İsrail tanklarının ilerlediğini aktardı. Yazgan, İsrail’in hem hava saldırıları hem de kara operasyonlarıyla Suriye’nin birçok kritik bölgesini kontrol altına aldığını söyledi. Netanyahu’nun, Golan Tepeleri’ne yönelik “Geçici bir durum” açıklamasından sonra bu bölgeden çekilmeyeceğini açıklamasının İsrail’in kalıcı planlarını ortaya koyduğunu belirtti.

Yazgan, İsrail’in hava bombardımanlarında stratejik hedeflere odaklandığını ifade etti. “Lazkiye’deki liman, Kamışlı’daki havaalanı, istihbarat büroları ve kimyasal silah üretildiği öne sürülen tesisler dahil olmak üzere birçok kritik nokta bombalandı” dedi. Yazgan, İsrail’in bu operasyonlarının, bölgede İran’ın nüfuzunu azaltma ve Suriye’de kalıcı bir hakimiyet sağlama amacına yönelik olduğunu vurguladı.

CULANİ’NİN ROLÜ VE BATI’NIN STRATEJİSİ

HTŞ’nin lideri Culani’nin öne çıkan rolü, programın önemli başlıklarından biri oldu. Culani’nin geçmişte El Kaide ve IŞİD saflarında yer aldığını hatırlatan Yazgan, daha sonra El Kaide’den ideolojik olarak ayrılarak HTŞ’yi kurduğunu ifade etti. Yazgan, Culani’nin geçmişteki radikal eylemlerinin Batı tarafından görmezden gelinmeye başladığını ve Batı’nın Culani’yi, Suriye siyasetinde stabil bir figür olarak konumlandırmak istediğini belirtti.

Culani’nin medyada daha yumuşak bir imaj çizmeye çalıştığını söyleyen Yazgan, CNN International’da modern kıyafetlerle görünen Culani’nin, bu imaj değişikliğiyle Batı’nın desteğini kazanmaya çalıştığını ifade etti. Yazgan, “Culani, Batı için şu anda oldukça kullanışlı bir figür. Ancak işlevi sona erdiğinde Batı tarafından devreden çıkarılması da muhtemel” dedi.

GÖÇMENLERİN DÖNÜŞÜ BELİRSİZ

Programda, Türkiye’deki Suriyeli göçmenlerin ülkelerine dönüş ihtimali de masaya yatırıldı. Şebnem Yiğit, Yayladağı Sınır Kapısı’ndaki son durumu aktararak, beklenen kalabalığın olmadığını söyledi. Yazgan, Suriye’deki belirsizliğin ve güven ortamının sağlanamamasının göçlerin önündeki en büyük engel olduğunu belirtti. “Suriye’de doğup büyüyen çocuklar ve Türkiye’de düzen kurmuş aileler için dönüş oldukça düşük bir ihtimal” dedi. Ancak şartlar düzelirse, geri dönüşlerin zamanla başlayabileceğini düşündüğünü ifade etti.

Yazgan, Suriyeli göçmenlerin, Avrupa ülkeleri tarafından da istenmediğini ifade ederek, Almanya, Hollanda ve Birleşik Krallık gibi ülkelerin Suriyeli sığınmacılar için sınırlarını kapatmaya yönelik adımlar attığını hatırlattı. Bu durumun, Türkiye’nin göçmen yükünü daha da artırabileceğine dikkat çekti.

BÖLGEDE KAOS VE BELİRSİZLİK SÜRÜYOR

Yazgan, Esad yönetiminin sona ermesiyle Suriye’de bir yönetim boşluğu oluştuğunu, bunun da iç savaş riskini artırdığını vurguladı. HTŞ’nin içindeki ve diğer muhalif gruplar arasındaki bölünmüşlüklerin, Suriye’nin geleceği için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti. Yazgan, “Ellerinde silah olan bu grupların uzlaşı sağlaması çok zor görünüyor” diyerek,  yeni çatışma ihtimallerine dikkat çekti.

abcpolitik.com