ABC POLİTİK HABER MERKEZİ

Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki askeri operasyonla Suriye Devleti’nin son bulması, ülkenin geleceğiyle ilgili kritik soruları gündeme taşıdı. HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani, ülkeyi birleştirme hedefini duyurdu. Ancak bu hedefin gerçekleşmesi, dünya güçlerinin çıkarlarına ve gruplar arası iş birliğine bağlı.

BİRLEŞİK SURİYE SENARYOSU

Rusya basınında yer alan analizlere göre HTŞ’nin birleştirici rol üstlenmesi, birleşik bir Suriye senaryosunu mümkün kılabilir. Uzmanlar, HTŞ’nin diğer siyasi grupları yönetime dahil etmesini bu hedef için önemli görüyor. Ancak güneydeki kabile milisleri, yeni hükümeti tanımıyor. Doğuda IŞİD kalıntıları tehdit oluşturuyor. Kuzeyde Kürt gruplar ve AKP destekli Suriye Milli Ordusu arasındaki çatışmalar sürüyor.

HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Culani, “Suriye’deki mezhepler arasında birlik ve karşılıklı saygıyı esas alıyoruz” ifadelerini kullandı. Buna rağmen, bölgedeki mezheplerin farklı gündemlere sahip olması işleri zorlaştırıyor.

OTORİTER YÖNETİM OLASILIĞI

İkinci senaryoda, HTŞ’nin otoriter bir yönetim kurması öne çıkıyor. HTŞ, İdlib merkezli Ulusal Kurtuluş Hükümeti’ni yönetiyor. HTŞ’nin lideri el-Culani, bu yönetim modeliyle kamu hizmetlerini ön planda tutmayı amaçladığını belirtti.

Muhalifler, HTŞ’nin otoriter yöntemler ve baskıyla güç kazandığını söylüyor. İdlib’deki protestolarda HTŞ’nin insan hakları ihlalleri tartışıldı. Bu eleştirilere yanıt olarak HTŞ, reform yaptığını savundu. Ancak eleştirmenler, bu reformların birer bahane olduğunu ifade etti.

İÇ SAVAŞ RİSKİ

Üçüncü ve en kötü senaryoda Suriye’nin iç savaşa sürüklenmesi yer alıyor. Libya ve Irak’taki örnekler, otoriter yönetimlerin yıkılmasından sonra kaosun kaçınılmaz olduğunu gösteriyor. Uzmanlar, bu senaryoda farklı silahlı gruplar arasında yaygın çatışmaların yaşanabileceğini söylüyor.

Yeni Başbakan Muhammed el-Beşir, ilk açıklamasında Şeriatla yönetilen bir İslam Devleti’ne işaret etti. Eleştirmenler, bu durumun istikrarsızlık yaratacağını belirtti.

DIŞ GÜÇLERİN ETKİSİ

Suriye Devleti, İran ve Rusya’nın desteğiyle yıllardır ayakta duruyordu. HTŞ’nin güç kazanmasıyla, bu destekler önemini yitirdi. İsrail, son günlerde Suriye’nin askeri altyapısını hedef aldı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, “İran’ın ülkede nüfuz kazanmasına izin vermeyin” çağrısında bulundu.

Türkiye, kuzeydeki Kürt gruplarla yeni bir anlaşmaya gidebilir. Analistler, Türkiye’nin bölgedeki güç boşluğunu değerlendirebileceğini söylüyor.

EKONOMİK ZORLUKLAR VE YAPTIRIMLAR

Suriye’nin ekonomik toparlanması için uluslararası yaptırımların kaldırılması gerekiyor. Uzmanlar, insani yardımın artırılması gerektiğini vurguluyor. Ancak bu adımların atılması için ülkede siyasi istikrar sağlanmalı.

Suriye’deki gelişmelerin bölgeyi nasıl şekillendireceği belirsizliğini koruyor.