Nisan ayında 175 milyar TL’ye ulaşan bütçe açığı, yılın ilk dört ayındaki toplam açığı 885 milyar TL’ye çıkardı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı resmi verilere göre, vergi gelirlerinin yüzde 71’i dolaylı vergilerden oluştu. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan son karar doğrultusunda şans oyunları vergisi oranları yüzde 100 oranında artırıldı. Bu vergi artışları, halkın yoksulluk ve çaresizlik içinde umutlarını bahis, piyango, at yarışı ve online oyunlara bağladığını bir kez daha gözler önüne serdi.
4 AYDA 16,5 MİLYAR TL'LİK ŞANS OYUNLARI VERGİSİ
Ocak-nisan döneminde Sayısal Loto, Süper Loto, İddaa, Spor Toto, at yarışları ve online bahislerden kesilen Şans Oyunları Vergisi 16 milyar 507 milyon TL'ye çıktı. Bu tutar, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 30 artış anlamına geliyor. Böylece yurttaşların devlet lisansıyla oynatılan bu oyunlara yatırdığı toplam para 300 milyar TL’ye dayandı. AKP-MHP iktidarının halkın çaresizliğini sistematik biçimde sömürdüğü bu tablo, sosyal çöküşün maliye politikalarına nasıl yansıdığını açıkça ortaya koydu.
VERGİ ADALETİ YERLE BİR EDİLDİ
Bütçe gelirleri içerisinde dolaylı vergilerin oranı yüzde 71’e yükselirken, doğrudan vergilerin payı yüzde 29’a düştü. 86 milyon yurttaşın her türlü harcamasından alınan KDV, ÖTV, ÖİV gibi vergilerin bütçedeki ağırlığı artarken, servet ve kazançtan alınan vergiler yerinde saydı. Banka, holding ve şirketlerden toplanan Kurumlar Vergisi yalnızca yüzde 11 artarken, çalışanlardan kesilen Gelir Vergisi yüzde 100’ü aşan oranla yükseldi.
KAZANANDAN DEĞİL, HARCAYANDAN VERGİ ALINDI
Ocak-nisan döneminde Gelir Vergisi 737,6 milyar TL’ye ulaştı. Bu tutarın neredeyse tamamı işçi, memur, asgari ücretli gibi ücretli kesimlerden doğrudan kesildi. Aynı dönemde banka, şirket ve holdinglerden alınan Kurumlar Vergisi yalnızca 53,4 milyar TL oldu. Böylece Kurumlar Vergisi, çalışanların ödediği verginin 10’da biri düzeyinde kaldı. Bu uçurum, sermayenin korunup emekçilerin cezalandırıldığı vergi düzeninin resmî belgesi niteliği taşıdı.
KDV, ÖTV TUTARLARI ENFLASYONLA YÜKSELDİ
KDV ve ÖTV oranlarında herhangi bir değişiklik yapılmamasına rağmen enflasyonla birlikte yükselen mal ve hizmet fiyatları dolayısıyla bu kalemlerdeki vergi tutarları hızla arttı. İlk 4 ayda KDV’den elde edilen gelir 1 trilyon TL’ye, ÖTV’den elde edilen gelir ise 535 milyar 405 milyon TL’ye ulaştı. ÖTV gelirlerinin 341,3 milyar TL’si ise akaryakıt ve motorlu taşıtlardan sağlandı.
ALKOLLÜ İÇKİ, SİGARA VE KUMARDAN 171 MİLYAR TL
Ocak-nisan döneminde tütün ve sigaradan 123 milyar TL, alkollü içkilerden 32 milyar TL, şans oyunlarından 16,5 milyar TL vergi geliri elde edildi. Bu üç kalemden devletin kasasına giren toplam para 171,5 milyar TL’ye ulaştı. Yüksek enflasyon, düşen gelir ve derinleşen borç sarmalında yurttaşlar hayatta kalmak için tüketimi sürdürmeye çalışırken, hükümetin uyguladığı vergi politikaları halkı boğmaya devam etti.
LÜKS KONUT SAHİPLERİ VERGİDEN MUAF GİBİ
Deprem vergisi olarak bilinen Özel İletişim Vergisi yüzde 66 artışla 13,5 milyar TL’ye çıkarken, Değerli Konut Vergisi yalnızca yüzde 2,7 artarak 58 milyon TL’ye yükseldi. Milyonlarca lira değerindeki rezidans, villa ve yazlıklardan toplanan bu cüzi vergi artışı, AKP iktidarının servet sahiplerini vergi dışı bırakan yaklaşımını bir kez daha gözler önüne serdi.
ŞİMŞEK LOBİLERİ AŞAMADI, VERGİ REFORMU YOK SAYILDI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in iki yıldır yürüttüğü ekonomi programı, kamuoyuna “vergi adaleti” vaadiyle sunulmasına rağmen, fiiliyatta yalnızca ücretli kesimi hedef aldı. Resmî bütçe verileri, Şimşek’in servet, kâr ve kazanç sahiplerini kapsayan bir vergi reformu yapamadığını, ekonomik programın sosyal adaletle değil, sermayeyi korumayla şekillendiğini açıkça gösterdi.
GELİR DAĞILIMI DAHA DA BOZULDU
Açıklanan rakamlar, Türkiye’de gelir dağılımındaki uçurumun derinleştiğini, halktan toplanan vergi yükünün büyük kısmının dolaylı vergilere dayandığını, doğrudan vergilerin ise sermayeyi koruyacak biçimde düzenlendiğini ortaya koydu. Hükümet, milyonları kupon yapmaya, loto oynamaya, online bahse yönlendirirken; bütçe gelirlerinin üçte ikisini halkın zorunlu harcamalarından topladı. Bu durum, AKP-MHP iktidarının yoksulluğu kalıcılaştıran, serveti ise görünmezleştiren maliye politikalarının açık kanıtı oldu.