Dokuz madencinin hayatını kaybettiği İliç maden faciasından bir saat önce jeoradar görevlisinin şirketi operasyonları durdurma konusunda uyardığı ortaya çıktı.

Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeninde, 13 Şubat günü meydana gelen ve 9 işçinin hayatını kaybettiği faciayla ilgili yeni bir belge ortaya çıktı.

İYİ Parti Çanakkale Milletvekili Rıdvan Uz, TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu’nda faciadan 1 saat önce joeradar görevlisinin tehlike olduğuna dair e-posta gönderdiğini söyledi.

Uz, “Şirketin tüm yetkililerine gitmiş bu mail ama bunu saklıyorlar, gizliyorlar. ‘Sahada konuştuğumuz üzere yığın liçi güney batı kademe 32 ve kademe 25 arasında, özellikle son 2 kademede aşırı ve ani malzeme yüklenmesi nedeni ile bir ivme gözlenmiştir. An itibari ile radar ölçümleri ile alanda 90 mm lik bir yer değiştirme tespit edilmiştir. Hareketin ivme hızını azaltabilmek adına, yığma operasyonlarının durdurulması ve birincil olarak çekme çatlaklarının kapatılması ve çimento ile düzeltilmesi gerekir’ diye rapor verilmesine rağmen şirket bunu bizden gizliyor. Durdurun diyor işleri ama bir durdurma yok. Net olarak kaza geliyor diyor. Ama bu arkadaşımız tutuklu ve mail ortada yok” dedi.

Anagold şirketinden konuyla ilgili yapılan basın açıklaması şöyle:

“Sayın yetkili,
Çöpler Maden İşletmemizde 13 Şubat tarihinde meydana gelen toprak kayması hakkında sitenizde yer alan haberde gerçeği yansıtmayan asılsız iddialar üzerine kamuoyunu doğru bilgilendirmek için açıklama gereği duyulmuştur.

Kıdemli Jeoteknik Mühendisinin, 13 Şubat 2024 sabah saatlerinde meydana gelen çatlakların mahiyetini, alandaki serim ve irrigasyon verilerini dikkate alarak değerlendirebilmesi beklenmektedir. Jeoteknik mühendisleri için maden sahalarını tanımak ve yerinde gözlem yapmak en önemli izleme araçlarıdır. Bu gözlemler, şirketimizde bulunan ve aşağıda belirtilen izleme ekipmanlarıyla da desteklenmektedir:
1 jeoradar

127 prizma

14 tiltmetre

6 piezometre

15 çatlakölçer

InSAR (uydu) (dışarıdan alınan hizmet)

Kıdemli Jeoteknik Mühendisi, 2003 yılında Cumhuriyet Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği bölümünden mezun olmuş ve 11 yıldır şirketimizde görev yapmaktaydı. Kendisi, maden sahasını ve yığın liç alanını iyi tanıyan, bu alandaki izleme araçlarını etkin bir şekilde kullanabilen ülke genelindeki sayılı mühendisler arasındadır.

Şirketimizde insan hatalarını minimize etmek amacıyla, her departmanın ihtiyaçları doğrultusunda aksiyon müdahale planları düzenlenmiştir. Yığın liç alanı için özel olarak hazırlanmış Yığın Liçi Yapısal Bütünlük Kademeli Aksiyon Müdahale Planı (TARP) bulunmaktadır. Bu planda, izleme araçlarından elde edilen veriler kullanılarak, hangi aşamada hangi görevin kim tarafından yerine getirileceği açıkça belirtilmiştir. Planın başlatılması ve izleme araçlarının yorumlanması, Kıdemli Jeoteknik Mühendisinin sorumluluğundadır. Ayrıca, erişim yollarının hangi kısımdan kapatılacağı da bu mühendisin sorumlulukları arasındadır.

Geçmişte gereken durumlarda TARP’ın devreye sokulması ve Kıdemli Jeoteknik Mühendisinin ekibiyle birlikte yol kapatma işlemlerini gerçekleştirdiği gözlemlenmiştir. Ancak 13 Şubat tarihinde yaşanan olayda, ilgili mühendis, çatlakları oturma olarak değerlendirmiş ve aksiyon planını başlatmamıştır. Bunun yerine, çatlakların çimento ile kapatılması talimatını yazılı olarak vermiştir. Bu talimat üzerine, operasyon birimleri şüphe duyarak teyit yazısı talep etmişlerdir. Ancak, Kıdemli Jeoteknik Mühendisi bu talebe cevap vermemiştir.

Olay günü Kıdemli Jeoteknik Mühendisi tarafından, 20mm ve 50mm hız dikkate alınmayıp TARP uyarınca kırmızı alarm ilan edilmemiş, yol kapama gerçekleştirilmemiştir. Sahada oturmaların olduğu belirtilmiş, çatlakların çimento ile kapatılması talimatı verilmiş, ancak yığın liç alanına erken uyarı sistemi kurulmamıştır. Çalışmaların durdurulması talimatı olaydan 1 saat önce verilmiştir.

Sahamızda iş durdurma yetkisi, tehlikeyi gören herkesin sahip olduğu bir yetkidir. Bunun en önemli örneği 13 Şubat’ta yaşanan olaydır. Kıdemli Jeoteknik Mühendisi, yukarıda açıklanan TARP’a ilişkin süreci başlatmamış olmasına rağmen, Oksit Operasyon Ekibi çatlakların görüldüğü andan itibaren sahadaki faaliyetleri durdurmuş ve sahayı tahliye etmiştir. Yine çatlakların görüldüğü alana giden erişim yolları bu ekip tarafından kesilmiştir. Ancak çatlakların yorumlanması, yukarıda açıklandığı üzere bu konuda uzmanlaşmış ve elinde kullanabileceği çok sayıda izleme aracı olan birime aittir. Bu birimin başındaki Kıdemli Jeoteknik Mühendisi tarafından, olay günü tamamen hatalı bir yönlendirme yapıldığı görülmektedir. Kıdemli Jeoteknik Mühendisinin çatlakların çimento ile kapatılması talimatı, ilgili alana iş makinesi ve ekiplerin girmesini gerektirir. Olay sırasında yığın liç alanında bulunan 3 çalışanımız bu talimat geldikten sonra saha kontrolleri yapan çalışanlarımızdır. Ayrıca Kıdemli Jeoteknik Mühendisi aynı bölgede çalışanların beklediği konteynır önünden 2 defa geçerek saha incelemeleri yapmıştır. Oksit Operasyon Departmanı tarafından yolun kesildiği ve konteynırın bulunduğu alanda araçtan inerek başka bir araçla görüştüğüne yönelik araç kamera kayıtları vardır. Görüldüğü üzere kendisinin, görev ve yetkisi altında olmasına rağmen, yol kapamaya ve konteynırın boşaltılmasına dair bir talimatı bulunmamaktadır.

Açıklananlara ek olarak Kıdemli Jeoteknik Mühendisi, ilgili e-postasında belirttiği şekilde yığın liç alanında fazla yükleme söz konusu değildir. Tam tersine dizaynın ve ÇED’in altında bir yükleme söz konusudur.

Konuyu bilgilerinize sunarız.

Saygılarımızla,”