Cezaevinde bulunan TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında hak ihlali kararı veren AYM, kendisinin kararının kesin ve bağlayıcı olmasından dolayı Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunu ve bu yüzden düşürülme kararı hakkında karar vermeye yer olmadığını açıkladı. Atalay’ın avukatları tahliye başvurusu yaptı.
ABC POLİTİK HABER MERKEZİ
Anayasa Mahkemesi(AYM), 30 Ocak 2024 tarihinde, kendisinin hak ihlali kararını yok sayarak Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin kararının TBMM’de okunarak cezaevindeki TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yürürlüğünün durdurulması başvurusuna 22 Şubat 2024 tarihinde “karar vermeye yer olmadığı” kararını vermişti.
AYM, bu kararının gerekçesini açıkladı.
AYM, kendisinin en üst mahkeme olduğunu ve kararlarının bütün tüzel ve özel kişileri bağladığını ve uyulmasının zorunlu olduğunu hatırlattı. AYM, kendisinin geçmişte vermiş olduğu hak ihlali kararı nedeniyle Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesi kararının “yok hükmünde” olduğunu hatırlatarak Yargıtay kararının yürürlüğünün durdurulması talebi hakkında karar vermeye yer olmadığını açıkladı.
RESMİ GAZETE’DE YAYINLANDI
Resmi Gazete’de yayınlanan gerekçeli kararda şu ifadeler yer aldı:
“IV. YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI TALEBİ
33. Başvuru dilekçesinde özetle, uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğabileceği belirtilerek işlemin yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 30/1/2024 tarihli 54. Birleşiminde Yargıtay 3. Ceza Dairesinin 3/1/2024 tarihli ve E.2023/12611, Değişik İş. 2024/1 sayılı kararının ekte gönderildiğine dair anılan Daire Başkanlığı yazısının okunması suretiyle Hatay Milletvekili Şerafettin Can ATALAY’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunun tespiti hakkında 22/2/2024 tarihli ve E.2024/43, K.2024/65 sayılı kararla karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğinden, bu tespite ilişkin yürürlüğün durdurulması talebi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA 22/2/2024 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
V. HÜKÜM
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 30/1/2024 tarihli 54. Birleşiminde Yargıtay 3. Ceza Dairesinin 3/1/2024 tarihli ve E.2023/12611, Değişik İş. 2024/1 sayılı kararının ekte gönderildiğine dair anılan Daire Başkanlığı yazısının okunması suretiyle Hatay Milletvekili Şerafettin Can ATALAY’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunun tespitine ve Anayasa’nın 85. maddesi uyarınca iptaline karar verilmesi talebi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, Kadir ÖZKAYA, İrfan FİDAN, Muhterem İNCE ile Yılmaz AKÇİL’in karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA 22/2/2024 tarihinde karar verildi.”
ÖZGÜR ÖZEL: TAHLİYE EDİLMELİ
Kararla ilgili sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Can Atalay’ın tahliye edilmesi gerektiğini söyledi.
Özgür Özel, “Anayasa Mahkemesi, Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında verdiği gerekçeli kararıyla milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunu tespit etmiştir. Can Atalay tahliye edilmeli, hızla milletvekili yemini etmesi sağlanmalı ve tüm hakları iade edilmelidir.” ifadelerini kullandı.
Anayasa Mahkemesi, Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında verdiği gerekçeli kararıyla milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunu tespit etmiştir.
Can Atalay tahliye edilmeli, hızla milletvekili yemini etmesi sağlanmalı ve tüm hakları iade edilmelidir.
— Özgür Özel (@eczozgurozel) July 31, 2024
DEM PARTİ: AYM KARARI DERHAL UYGULANMALI
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi(DEM Parti) de resmi sosyal medya hesabından AYM kararının derhal uygulanmasını talep eden bir paylaşım yaptı.
DEM Parti’nin paylaşımında, “TİP Milletvekili Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından onaylanmıştır. AYM’nin verdiği karar derhal uygulanmalı, Can Atalay serbest bırakılmalıdır!” denildi.
TİP Milletvekili Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından onaylanmıştır. AYM’nin verdiği karar derhal uygulanmalı, Can Atalay serbest bırakılmalıdır! pic.twitter.com/LrWx5c4dix
— DEM Parti (@DEMGenelMerkezi) July 31, 2024
TİP: MİLLETVEKİLLİĞİNİN İADESİ DERHAL SAĞLANMALIDIR
TİP’in sosyal medya hesabından yapılan açıklamada ise Can Atalay’ın milletvekilliğinin iadesinin koşullarının derhal sağlanması çağrısı yapıldı.
“Can Atalay Meclis’e” denilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Yargıtay’ın anayasal krize sürüklediği darbe girişimine karşı Anayasa Mahkemesi, Hatay halkının oylarıyla seçilmiş milletvekilimiz Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunu tespit etti. Gerekçeli karar 1 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
Yargı; depremzede halkın mağduriyetini daha fazla uzatacak, anayasal düzeni bir kez daha ayaklar altına alacak herhangi bir hamleye daha yeltenmemeli, Atalay’ın hızla tahliyesinin ve milletvekilliğinin iade edilmesinin koşulları derhal sağlanmalıdır.
Hatay halkının iradesi meclise, #CanAtalayMeclise!”
Yargıtay’ın anayasal krize sürüklediği darbe girişimine karşı Anayasa Mahkemesi, Hatay halkının oylarıyla seçilmiş milletvekilimiz Can Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunu tespit etti. Gerekçeli karar 1 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.…
— Türkiye İşçi Partisi (@tipgenelmerkez) July 31, 2024
Erkan Baş: Görevine başlaması sağlanmalıdır
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, Can Atalay’ın görevine başlamasının sağlanması gerektiğini söyledi.
Erkan Baş şu ifadeleri kullandı:
“TBMM’nin Hatay Milletvekilimiz Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine dair kararının yok hükmünde olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından açıkça tespit edildi ve gerekçeli karar Resmi Gazete’de yayınlandı.
Ülkemize yaşatılan bu büyük utanç derhal giderilmeli, Can Atalay’ın derhal tahliye edilerek milletvekili yemininin ardından görevine başlaması sağlanmalıdır.
Darbeciler yenilecek, #CanAtalayMeclise gelecek! Tüm Gezi tutsakları özgürlüğüne mutlaka kavuşacak!”
TBMM’nin Hatay Milletvekilimiz Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesine dair kararının yok hükmünde olduğu Anayasa Mahkemesi tarafından açıkça tespit edildi ve gerekçeli karar Resmi Gazete’de yayınlandı.
Ülkemize yaşatılan bu büyük utanç derhal giderilmeli, Can Atalay’ın…
— Erkan BAŞ (@erkbas) July 31, 2024
Sera Kadıgil: Ülkeyi bu utançtan kurtarın
TİP Sözcüsü Sera Kadıgil de kararın ardından sosyal medya hesabı üzerinden, “Bu ülkeyi bu utançtan derhal kurtarın” çağrısı yaptı.
Sera Kadıgil’in paylaşımında şu ifadeler yer aldı:
“AYM’nin gerekçeli kararı nihayet yayınlandı.
Özetle Can’ın vekilliğinin düşürülmesi YOK HÜKMÜNDEDİR diyor.
Yani Can Atalay Hatay halkının seçilmiş milletvekilidir diyor. Can Atalay’ın derhal serbest bırakılması ve şeytani operasyonlar için geçen ay gece gündüz çalıştırılan meclisin bu kez Hatay Milletvekilinin yemini için açılması şarttır.
Bu ülkeyi bu utançtan derhal kurtarın.
#CanAtalayMeclise
#GeziTutsaklarınaÖzgürlük “
AYM’nin gerekçeli kararı nihayet yayınlandı.
Özetle Can’ın vekilliğinin düşürülmesi YOK HÜKMÜNDEDİR diyor. Yani Can Atalay Hatay halkının seçilmiş milletvekilidir diyor.
Can Atalay’ın derhal serbest bırakılması ve şeytani operasyonlar için geçen ay gece gündüz çalıştırılan… pic.twitter.com/iMDgW7bfJr
— Sera Kadıgil (@serakadigil) July 31, 2024
TAHLİYE BAŞVURUSU
Kararın ardından Marmara Cezaevinde bulunan Can Atalay’ın avukatları, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine yaptıkları başvuruyla tahliye talebinde bulundu. Avukatlar Evren İşler, Deniz Özen, Akçay Taşçı ve Fikret İlkiz imzalı dilekçede, Anayasa Mahkemesi’nin 22 Şubat 2024 tarihli kararı ile Can Atalay’ın TBMM tarafından milletvekilliğinin düşürülmesi hakkında verdiği kararın “yok hükmünde” olduğunun tespitine karar verdiği, kararın, Resmi Gazete’de yayımlandığı belirtildi.
Başvuruda, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun, AYM’nin ihlal kararının uygulanmaması nedeniyle Atalay’ın bireysel başvuru hakkının, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verdiği ifade edildi:
“Anayasa Mahkemesi, verdiği kararla tespit ettiği hak ihlallerinin ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine de karar vermişti. Dolayısıyla 13. Ağır Ceza Mahkemesi başvurucunun yeniden yargılanmasına başlanması, mahrumiyet hükmünün infazının durdurulması, ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma karan verilmesi şeklindeki işlemlerin yerine getirmesi gerekiyordu.”
“Geçerlilik tanınamaz”
Dilekçede, Anayasa Mahkemesinin 25 Ekim 2023 tarihinde verdiği hak ihlali kararı sonrasında TİP Hatay Milletvekili Can Atalay ile ilgili kesinleşen bir hükmün varlığından söz etmenin hukuken mümkün olmadığı belirtildi.
Başvuruda, Resmi Gazete’de yayımlanan karara dair şu değerlendirme yer aldı:
“Anayasa Mahkemesince Anayasa’yı ihlal ettiği tespit edilen bir yargısal kararı mahkemeler dahil hiçbir kamu otoritesi esas alamaz ve Anayasa’ya aykırılığı sabit olan bir karara hukuken geçerlilik tanınamaz.
İhlal sonucunun oluşmasına yol açan veya ihlalin giderilmesi sürecinde başta yüksek yargı organları, derece mahkemeleri ve etkin konumda bulunan kamu otoriteleri ihlal kararının gereğini yerine getirmekle ve ihlali gidermek ve ihlalin sürmesini önlemekle yükümlüdürler.
Anayasa Mahkemesinin ihlal kararları yol gösterici veya tavsiye mahiyetinde kararlar olmayıp bağlayıcı ve gereğinin yapılması konusunda ilgili otoritelere takdir alanı bırakmayan kararlardır.
TBMM Genel Kurulunda okunan metinde yer alan ve Yargıtay 3. Ceza Dairesinin 3 Ocak 2024 tarihli kararı da Anayasa Mahkemesinin anılan bireysel başvuru kararına uyulmasına yer olmadığına ilişkin Türk hukukunda verilmesi mümkün olmayan, Anayasa’nın tamamen dışında kalan ve hukuki dayanağı bulunmayan bir karardır.”
Talepler
Dilekçede şu talepler yer aldı:
“Milletvekili Can Atalay hakkındaki Anayasa Mahkemesinin tüm ihlal kararlarında belirtildiği üzere; Atalay’ın seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar verilmiş olduğundan,
Anayasa Mahkemesi tarafından tespit edilen hak ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik olarak Can Atalay’ın yeniden yargılanmaya başlanması, mahkumiyet hükmünün infazının durdurulması, 25 Nisan 2022 tarihinden beri bulunduğu ceza infaz kurumundan tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesini,
Anayasa Mahkemesinin Can Atalay kararları gözetilerek hak ihlalinin İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesince giderilmesinin mümkün olduğundan ihlalin giderilmesi yönde karar verilmesini talep ederiz.”
KARŞI OY VEREN ÖZKAYA BAŞKAN OLDU
Gerekçeli kararda AYM Başkanı olarak adı geçen Zühtü Arslan’ın 19 Nisan 2024 tarihinde görev süresi doldu.
Gerekçeli kararda AYM Başkanvekili olarak adı geçen Kadri Özkaya, 20 Nisan 2024 tarihinde AYM Başkanı oldu.