Son yirmi yılda 500 büyük şirket üzerinde yapılan analizler, şirket kârları ile çalışan ücretleri arasındaki uçurumu gözler önüne serdi. Faiz ve kâr oranları yükselirken, çalışan maaşları ciddi şekilde geriledi.

FAİZ VE KÂRLAR ZİRVE YAPTI

2003-2023 yılları arasında büyük şirketlerde faiz ve kâr oranları yüzde 40’tan yüzde 60’a yükseldi. Bu durum, şirketlerin üretkenliğini artırırken çalışanların gelir paylarını azalttı. Ekonomistler, bu yükselişi piyasa dinamikleri ve ekonomik politikalarla ilişkilendirdi.

Prof. Dr. Aziz Çelik, bu tabloyu değerlendirdi:

“Son yirmi yılda faiz ve kâr oranları zirve yaptı. İşte Türkiye’nin ekonomik düzeni!”

ÇALIŞAN ÜCRETLERİ ÇÖKÜŞTE

Bu süreçte, çalışan ücretleri net katma değere oranla yüzde 60’tan yüzde 40’ın altına geriledi. Bu gerileme, gelir adaletsizliğini artırarak çalışanların refahını düşürdü. Uzmanlar, bu durumun şirketlerin kârlılığı artırma stratejileriyle bağlantılı olduğunu aktardı.

Prof. Dr. Çelik, maaş düşüşüne dikkat çekti:

“Ücret oranlarının bu kadar düşmesi, bölüşüm adaletsizliğini açıkça gösteriyor. Bölüşüm ilişkileri, bir ülkenin aynasıdır.”

“TİMSAH KAPİTALİZMİ” UYARISI

Son yirmi yılda grafikler, ekonomide “timsah formasyonu” olarak bilinen bir yapıyı ortaya koydu. Çalışan maaşları düşerken, şirket kârları yükseldi. Prof. Dr. Çelik, bu durumu şu sözlerle özetledi:

“2015 sonrası oluşan bu timsah formasyonu, gelir eşitsizliğinin net bir örneğidir.”

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ GÜNDEMDE

Gelir adaletsizliğine karşı sosyal politikaların güçlendirilmesi çağrıları artıyor. Sendikalar, çalışan haklarının korunması için kapsamlı düzenlemeler talep ediyor. Ekonomistler, adil ücret politikalarının uygulanması gerektiğini vurguluyor.

Sonuç olarak, büyük şirketlerdeki bu tablo, gelir dağılımındaki eşitsizliğin boyutunu gözler önüne seriyor. Çalışanların haklarının korunması için acil adımlar atılması önem taşıyor.

abcpolitik.com