Anayasa Mahkemesi (AYM), Basın İlan Kurumu'nun (BİK) gazete, dergi ve internet haber sitelerine resmî ilan ve reklam kesme cezası verme yetkisini düzenleyen Kanun hükmünü iptal etti. Yüksek Mahkeme, Kanun'un 49. maddesinde öngörülen yaptırımın Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
Karar, Bakırköy 9. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun'un 49. maddesini Anayasa Mahkemesi'ne taşıması üzerine alındı.
İPTAL GEREKÇESİ: YAPTIRIMIN ÇERÇEVESİ ÇİZİLMEDİ
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının gerekçesinde, itiraz konusu kuralın, yaptırım gerektiren fiillerin ve ceza miktarlarının belirli bir açıklık ve kesinlikte düzenlenmediğini vurguladı:
“Ancak kural kapsamında gazete, dergi ve internet sitelerinin yaptırım uygulanmasını gerektirecek eylem ve işlemlerinin hangi hususlara ilişkin olabileceği ve öngörülen yaptırımın bu eylem ve işlemlerden hangilerine hangi sürelerle ve ne ölçüde uygulanabileceği hususunda bir çerçeve çizilmeksizin, Kanun’a yapılan genel bir atıfla Kuruma yaptırım uygulamayı gerektiren eylem ve işlemleri belirleme yetkisi verildiği anlaşılmaktadır.”
Mahkeme, bu durumun, yaptırım öngören kuralların belirlilik ilkesine aykırı olduğunu tespit etti.
ÖNCEKİ KARARI HATIRLATTI
AYM, kararında daha önce bireysel başvuru kapsamında verdiği “Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğerleri” kararını hatırlattı. O ihlal kararında da, söz konusu kuralın ceza gerektiren fiillerin çerçevesini çizmediği ve açık bir kural niteliği taşımadığı tespiti yapılmıştı.
AYM, bu yapısal sorunun çözümü için daha önce Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) bildirimde bulunulduğunu ancak itiraz konusu kuralda bu durumdan ayrılmayı gerektirecek bir değişiklik yapılmadığını kaydetti.
BİK KARARLARI DENETLENEBİLECEK
AYM, Kanun'un 49. maddesindeki bir diğer hükmü de iptal etti. Bu hüküm, BİK kararlarına karşı yapılacak itirazlar üzerine basit yargılama usulü kapsamında verilen kararın kesin olduğunu düzenliyordu. Yüksek Mahkeme, bu kuralı da "hükmün denetlenmesini talep etme hakkına sınırlama getirdiği" gerekçesiyle Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.
Bu kararla, Basın İlan Kurumu'nun ilan ve reklam kesme cezası yetkisi şimdilik ortadan kalkmış oldu. AYM kararına göre TBMM'nin, iptal edilen hükmün yerine Anayasa'nın öngördüğü belirlilik ilkesine uygun yeni bir düzenleme yapması gerekiyor.
