Psikiyatr Prof. Dr. Selçuk Candansayar, 20 Mayıs 2025 tarihinde BirGün gazetesinde yayımlanan yazısında, Türkiye’deki siyasal krizi altı siyasi figürün bireysel tarihleri üzerinden değerlendirdi. Candansayar, “Cumhuriyet’in altı çocuğu” başlıklı yazısında, üçü yaşlı ve aktif iktidar gücünü elinde tutan, üçü ise daha genç ve mevcut düzenle mücadele eden altı erkek siyasetçinin yaşam öykülerine odaklandı.
ÜÇ YAŞLININ POLİTİKALARI VE KÖKENLERİ
Candansayar, Devlet Bahçeli, Abdullah Öcalan ve Recep Tayyip Erdoğan’ı analiz ederek başladı. Bahçeli’nin Türkmen bir toprak ağasının oğlu olduğunu belirten Candansayar, onun akademi kökenli, ancak devletle özel ilişkiler geliştirmiş bir figür olduğunu vurguladı. Ülkü Ocakları’nın kurucu kadrolarında yer alan Bahçeli’nin “çekirdekten antikomünist” olduğunu söyledi.
Öcalan’ın ise yoksul bir aileden geldiğini, muhafazakâr bir geçmişten sosyalist fikirlere yöneldiğini ifade etti. Öcalan’ın, Maltepe Camii çevresinden Dev-Genç çizgisine uzanan bir ideolojik evrilme yaşadığını belirtti.
Erdoğan’ın ise çocukluk yıllarından itibaren dindar bir atmosferde büyüdüğünü ve ticaretle iç içe bir yaşam sürdüğünü dile getirdi. Candansayar, Erdoğan’ın gençliğinde Necip Fazıl dinlediğini, Gulbeddin Hikmetyar’ı rol model aldığını aktardı.
ANTİKOMÜNİZM VE SİYASİ ŞİDDET ORTAK PAYDASI
Yazar, üç ismin de 1965 sonrası dönemde Milli Türk Talebe Birliği’nin etkisi altında şekillendiğini, ABD destekli antikomünist ideolojilerin bu isimler üzerinde etkili olduğunu savundu. Candansayar, “Bahçeli antikomünist milliyetçiliğe, Erdoğan antikomünist dinciliğe, Öcalan ise başlangıçta aynı çizgideyken reel sosyalizme yöneldi” diye yazdı.
Bu figürlerin “Cumhuriyet’in laik, bağımsız ve demokratik özünden uzaklaştıklarını” öne süren Candansayar, bu üçlünün siyasal şiddeti benimsediğini ve uyguladığını belirtti. “Cumhuriyet mi onlara erişemedi, onlar mı Cumhuriyeti benimseyemedi, bilinmez” dedi.
GENÇ ÜÇLÜNÜN PROFİLİ: İMAMOĞLU, DEMİRTAŞ, ÖZEL
Candansayar, ikinci üçlüde Ekrem İmamoğlu, Selahattin Demirtaş ve Özgür Özel’in yer aldığını belirtti. Üç ismin de iyi eğitimli, kentli, laikliğe bağlı, kültürle ve sanatla ilgili bireyler olduğunu kaydetti. Yazısında şu ifadeye yer verdi:
“Üçü de dünyayı bilerek büyümüş, eşleriyle eşitlik temelinde ilişki kurmuş, inançlara saygılı ama laiklikten taviz vermeyen insanlar.”
“YAŞLILAR İKTİDARI BIRAKMAK İSTEMİYOR”
Yazar, mevcut siyasal çatışmanın temelinde bu iki kuşak arasındaki gerilimin yattığını öne sürdü. “İlk üçlü, sonraki üçlüye iktidarı bırakmak istemiyor” diye yazdı. Bu nedenle genç kuşaktan iki ismin tutuklu olduğunu, üçüncüsünün de hedef alındığını belirtti.
“CUMHURİYET DEVRİMCİLERİNİ YOK ETTİ”
Candansayar, yazısının sonunda Cumhuriyet’in devrimci özünü taşıyabilecek bireyler yetiştirdiğini, ancak bunların yıllarca ya idam edildiğini, ya suikastlara kurban gittiğini, ya da cezaevlerinde çürütüldüğünü dile getirdi. “Genç üçlü biraz da bu yüzden henüz başaramıyor” ifadelerine yer verdi.
