Uluslararası Af Örgütü(AI), görevden alınan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve Cumhuriyet Halk Partisi(CHP) Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması sürecine yönelik protestolarda yaşanan hak ihlallerini belgelediği bir rapor yayımladı. Raporda, kolluk kuvvetlerinin protestoculara yönelik hukuka aykırı güç kullandığı, işkence ve kötü muamelede bulunduğu iddialarının bağımsız şekilde soruşturulması gerektiği belirtildi.
Rapora göre, 19-26 Mart tarihleri arasında Türkiye genelinde on binlerce kişi barışçıl protesto gösterilerine katıldı. Protestoların merkezinde, 23 Mart’ta tutuklanan Ekrem İmamoğlu ve beraberindeki 53 kişi yer aldı. Aynı tarihlerde İstanbul, İzmir, Ankara ve Manisa başta olmak üzere çeşitli illerde valilikler tarafından tüm toplantı ve gösteri yürüyüşleri yasaklandı. İstanbul Valiliği ise yasaklama kararını 23 Mart'ta 4 gün daha uzatarak kent giriş ve çıkışlarını da kısıtladı.
HUKUKA AYKIRI MÜDAHALE
Uluslararası Af Örgütü, barışçıl protestolara müdahale sırasında biber gazı, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi gibi araçların orantısız ve hukuka aykırı biçimde kullanıldığını belirtti. Raporda, kolluk kuvvetlerinin fiziksel şiddet uyguladığı, bazı protestocuların ise cinsel şiddet ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet tehdidine maruz kaldığı öne sürüldü.
Bu iddiaların uluslararası insan hakları hukukuna aykırı olduğunun altı çizilirken, “Güç kullanımından kaçınılmalı; gerekli görüldüğü durumlarda yalnızca asgari ölçüde başvurulmalıdır” ifadelerine yer verildi.
TAZMİNAT TALEBİ
Raporda, yargı makamlarına açık bir çağrı yapılarak, “Kolluk görevlileri tarafından protestoculara yönelik tüm hukuka aykırı güç kullanımı, işkence, cinsel şiddet tehdidi ve diğer insan hakları ihlalleri hakkında etkili, bağımsız, tarafsız ve hızlı soruşturmalar yürütülmeli; mağdurlara tazminat sağlanmalıdır” denildi.
Ayrıca, yalnızca barışçıl toplanma hakkını kullandığı gerekçesiyle hakkında suçlama yöneltilen protestoculara yönelik cezai işlemlerin “derhal ve koşulsuz olarak düşürülmesi” gerektiği vurgulandı.
Uluslararası Af Örgütü’nün yayımladığı bu rapor, Türkiye’de ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma hakkı ve güvenlik güçlerinin denetlenmesi konularındaki tartışmaları yeniden gündeme taşıdı.
