21 Ocak 2025'te Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi'ndeki Grand Kartal Otel’de çıkan yangında 78 kişi yaşamını yitirdi. Aralarında çocukların da bulunduğu kurbanlar için oteldeki ihmaller ve yetersiz denetimler tartışma yarattı. TMMOB, Şehir Plancıları Odası (ŞPO) ve Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) yaşanan trajediye ilişkin dikkat çekici tespitler yaptı.
HAYAT KURTARACAK ÖNLEMLER GÖRMEZDEN GELİNDİ
TMMOB Bolu İl Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Makina Mühendisleri Odası Bolu Temsilcisi Erol Perçin, otelin yangın güvenliği sistemlerinden tamamen yoksun olduğunu belirtti. Perçin, otelin yangın donanımını kurmak için gereken bütçenin 3 milyon TL’yi geçmediğini ifade etti. Perçin, şu değerlendirmede bulundu:
“Otelin bir gecelik konaklama geliri 5 milyon 600 bin TL. Bunun yarısıyla sprinkler sistemi, uyarı sirenleri ve yönlendirme tabelaları kurulabilirdi. Ancak hiçbir önlem alınmadı.”
Yangında can kayıplarının artmasının tahliye yollarının bulunamaması nedeniyle gerçekleştiğini belirten Perçin, “Merdivende ölüm yok çünkü kimse merdiveni bulamadı. Yangını önleyecek hiçbir sistem devreye girmedi.” dedi.
MEVZUATTAKİ BOŞLUKLAR KRİZİ DERİNLEŞTİRİYOR
Perçin, Türkiye’deki yangın güvenliği mevzuatının yetersizliğine dikkat çekti. “Mevzuat yalnızca ‘konuk ve çalışan güvenliği sağlanır’ diyerek muğlak bırakılmış. Hangi malzemelerin zorunlu olduğu belirtilmiyor.” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, mevzuatta pasif ve aktif tedbirlerin eksik ele alındığını söylüyor. Pasif tedbirler, yanmaz malzeme ve kaçış yollarını kapsarken; aktif tedbirler yangın algılama ve müdahale sistemlerini içeriyor. Uzmanlara göre bu iki tedbir bir arada uygulanmadığında felaketlerin önüne geçmek mümkün olmuyor.
YANGIN GÜVENLİĞİ MALİYETİ NEDEN GÖZ ARDI EDİLDİ?
Hürriyet'in edindiği bilgilere göre, yangın güvenlik önlemlerinin maliyeti, otelin gecelik gelirine kıyasla oldukça düşüktü. Örnek olarak:
- Yangın tüpleri: Oda başına 500-800 TL
- Alarm sistemi: 50-250 bin TL
- Sprinkler sistemi: 75-150 bin TL
- Yangın merdiveni: Metrekare başına 4 bin 500 TL
- Gazlı söndürme sistemi: 50-100 bin TL
TMMOB, bu maliyetin otelin bir gecelik gelirinin yalnızca yüzde 20’sine denk geldiğini belirterek yönetim anlayışını eleştirdi.
TMMOB: DENETİM MEKANİZMALARI İŞLEMEZ DURUMDA
TMMOB Makina Mühendisleri Odası, denetim mekanizmalarındaki boşluklara dikkat çekti. Açıklamada, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in eski binalar için standartları düşürdüğü belirtildi. 26 yıllık bir yapı olan otelin düzenli denetlenmediği, bu durumun trajediyi tetiklediği ifade edildi.
ŞPO: AFETLERE BÜTÜNCÜL YAKLAŞIM ŞART
Şehir Plancıları Odası, olayın sistematik ihmaller zincirinin bir sonucu olduğunu ifade etti. ŞPO, denetimlerin piyasanın insafına bırakıldığını belirtti. Açıklamada, turizm bölgelerindeki yapıların afet riskine karşı bütüncül bir çerçevede ele alınması gerektiği vurgulandı.
EMO: ELEKTRİK VE ALGILAMA SİSTEMLERİ HAYAT KURTARIR
Elektrik Mühendisleri Odası, modern binalarda yangın algılama ve söndürme sistemlerinin entegre çalışmasının zorunlu olduğunu belirtti. Ancak mevzuatta yer alan eksikliklerin bu tür sistemlerin yaygınlaşmasını engellediği ifade edildi. EMO, otelde elektrik tesisatının düzenli bakımının yapılmadığını vurguladı.
FELAKETLERİN TEKRARLANMAMASI İÇİN NELER YAPILMALI?
Uzmanlar, bu facianın ardından alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
- Pasif ve aktif tedbirlerin birlikte uygulanması: Kaçış yolları, yanmaz malzeme kullanımı ve algılama sistemlerinin bir arada bulunması.
- Periyodik denetimlerin zorunlu hale getirilmesi: Tesislerin düzenli olarak denetlenmesi ve eksikliklerin giderilmesi.
- Mevzuat değişikliği yapılması: Tüm binaların aynı standartlara tabi tutulması.
- Bilgilendirme ve farkındalık çalışmaları: Acil durum eğitimleri ve tatbikatların yaygınlaştırılması.