15 Mayıs 2025 Çarşamba günü saat 15.46’da Konya’nın Kulu ilçesinde 5,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. AFAD verilerine göre depremin merkez üssü, Kulu’nun yaklaşık 20 kilometre doğusunda yer alıyor. Sarsıntı, Ankara başta olmak üzere çok sayıda kentte hissedildi.
UZMANLAR FAY ZONUNU İŞARET ETTİ
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Süleyman Pampal, CNN Türk yayınına bağlanarak değerlendirmelerde bulundu. Pampal, bölgedeki kırık hatları anımsattı:
“Konya’nın içinden geçen fay da var. Afyon, Akşehir grabeni dediğimiz normal faylardan oluşan bir fay zonu var. Simav fayının devamı şeklinde. Bu depremlere neden olan faydan söz ediyorum. Simav, Gediz civarında olan depremler bu fayın batı ucunda, Simav fayında meydana geliyordu.”
Aynı zonun Konya’ya kadar uzandığını belirten Pampal, şu uyarıyı yaptı:
“Bu depremler Afyon-Akşehir graben sistemi dediğimiz, o fayın devamı Konya’ya kadar hatta Karaman’a kadar uzanan bir zondur. Bu büyüklükte deprem üretecek çok sayıda fay var. Bunlardan biri de Cihanbeyli fayı. Bu deprem şaşırtmadı. Güncel dönemde de bunu yaşıyoruz. Daha büyükleri de mümkün. Konya’nın içinden geçen oldukça uzun, 7’ye kadar deprem üretebilecek faylar var.”
KARSTİK BOŞLUK TEHLİKESİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
Deprem sonrası açıklama yapan Jeoloji Uzmanı Doç. Dr. Savaş Karabulut, farklı bir tehlikeye işaret etti. Karabulut, Konya-Karaman hattının altındaki karstik boşluklara dikkat çekerek şu uyarıyı yaptı:
“Yıllarca Konya depremden etkilenmez diyen ve 5. Derece deprem bölgesi diyenler şunu unutmamalı. Depremler sırasında Konya - Karaman bölgesi altındaki karstik boşluklar tetiklenip çökerse, yapılar onlarca metre çöküp yıkılabilir! Çökme depremleri Konya’yı tehdit ediyor.”
PALEOSİSMOLOG DEMİRTAŞ: “BÜYÜK DEPREM TETİKLENMEZ”
Paleosismolog Dr. Ramazan Demirtaş, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla hem depremin lokasyonunu netleştirdi hem de abartılı söylemlere karşı uyardı. Demirtaş’ın paylaşımı şöyle:
“#kulu (#Konya) 15.05.2025 15:46 M=5.2 #deprem Kulu’nun 20 km doğusu; Şereflikoçhisar’ın 30 km kuzeybatısı; Ankara’ya 100 km uzaklıkta, 200 km uzunlukta normal fay olan Tuz Gölü Fay Zonu’nun en kuzey ucundaki Koçhisar ile Büyükkışla segmenti arasında oldu.”
Demirtaş, fay hattının yapısına ilişkin şu teknik bilgileri paylaştı:
“Tuz Gölü fay zonu uzunlukları 15-60 km arasında değişen 5 ayrı segmentten oluşuyor. Kayma hızı 0.05 mm/yıl. 6.5-7.1 büyüklüğündeki depremlerin tekrarlanma aralığı 5-10 bin yıl.”
Bazı açıklamalarda ortaya atılan “büyük deprem tetiklenebilir” iddialarına itiraz eden Demirtaş, şu ifadeleri kullandı:
“‘Tuz Gölü fayı 6.5-7.1 aralığında deprem üretebilir ya da üretme potansiyeline sahip’ türü açıklamalar gelebilir. Ancak uzunluk tek bir faktör değil. Yıllık kayma hızı ve deprem tekrarlanma aralığı da önemlidir.”
TARİHSEL ÖRNEKLERİ HATIRLATTI
Demirtaş, geçmiş yıllarda aynı zonun güney ucunda meydana gelen sarsıntılara da dikkat çekti:
“20.09.2020 Mw=5.1 ve 25.02.2023 Mw=5.3 depremleri Tuz Gölü fayının güney ucunda meydana geldi.”
Fay kazılarına ilişkin bilgi paylaşan bilim insanı, segmentlerin geçmişte büyük depremler ürettiğine dair kanıtlar bulunduğunu belirtti:
“Yaptığımız fay kazılarında bu fayın farklı segmentlerinin en son günümüzden 3-15 bin yıl önce 6.5-7.1 aralığında deprem ürettiğine dair izler saptanmıştır.”
BÖLGESEL DEĞİL, ZEMİNSEL RİSKLER ÖN PLANDA
Uzman açıklamaları, Konya çevresinde sadece fay kaynaklı değil, zemin kaynaklı tehditlerin de varlığını ortaya koydu. Yapılaşma süreçlerinde yer altı boşlukları, zemin türü ve yüzey deformasyonları gibi parametrelerin dikkate alınmaması hâlinde, görece küçük sarsıntıların dahi yıkıcı sonuçlar doğurabileceği vurgulandı.
GERÇEK RİSKLERİ GÖRMEK İÇİN HANGİ BİLGİLERİ YOK SAYMAMALI?
Depremin ardından yapılan açıklamalar, "Konya'da büyük deprem olmaz" düşüncesinin sorgulanmasına neden oldu. Kayma hızı düşük olsa da, uzun fay segmentleri, karstik boşluklar ve çökme potansiyeli, bölgeyi göz ardı edilemeyecek bir risk alanı hâline getiriyor. Bu bağlamda bilimsel veriler çarpıtılmadan, dikkatle yorumlanmalı ve kamuoyunu yanıltan indirgemeci söylemlerden uzak durulmalı.
