Ekonomist Mahfi Eğilmez, 14 Mayıs 2025 tarihinde kişisel web sitesinde yayımladığı yazısında Türkiye’nin dış ticaret dengesindeki gelişmeleri analiz etti. Eğilmez, dış ticaret açığının son yıllarda tekrar arttığını, ihracattaki miktar artışının birim değer düşüklüğü nedeniyle dengeyi toparlayamadığını vurguladı. Yazısında “İhracat birim değerleri ithalatın gerisinde kaldı” ifadesine yer verdi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YENİDEN YÜKSELDİ
Eğilmez, dış ticaret açığının 2016-2021 döneminde daraldığını, ancak sonraki yıllarda yeniden yükselişe geçtiğini belirtti. 2023 ve 2024’te büyümenin potansiyelin altında kalması nedeniyle ithalatın azaldığını, buna bağlı olarak açığın daraldığını ifade etti. “Sürekli dış ticaret açığı veriyoruz” diyen yazar, tabloyu grafiklerle destekledi.
DIŞ TİCARET HATLARI TÜRKİYE ALEYHİNE İŞLEDİ
Dış ticaret hadleri üzerinden değerlendirme yapan Eğilmez, ihracat birim değerlerinin ithalat birim değerlerinin gerisinde kaldığına işaret etti. Bu durumu şöyle açıkladı: “İhraç mallarımıza aldığımız fiyatlar, ithal mallarına ödediğimiz fiyatların altında.” Eğilmez, bu tablonun Türkiye’nin aleyhine bir dış ticaret yapısına işaret ettiğini dile getirdi.
BİRİM DEĞER DÜŞÜK, MİKTAR ARTIYOR
Eğilmez, ihracatın miktar olarak ciddi biçimde arttığını ancak değer bakımından aynı gelişmenin yaşanmadığını yazdı. “İhracat miktar endeksi yüzde 66,4 artmış ama birim değer endeksi sadece yüzde 1,1 yükselmiş” dedi. İthalatın da miktar olarak yüzde 21,9 arttığını, birim değer artışının ise yüzde 6,4 olduğunu aktardı.
İHRACATTA DÜŞÜK TEKNOLOJİ TUZAĞI
Bu durumun nedenlerine değinen Eğilmez, ihraç edilen ürünlerin çoğunlukla düşük ve orta teknolojili olduğuna dikkat çekti. İthal malların yüksek teknoloji içerdiğini vurgulayan yazar, bir başka farkın da marka etkisinden kaynaklandığını dile getirdi. “İthal mallar dünyaca tanınan markalar taşırken, bizim ihraç ürünlerimiz bu avantajdan yoksun” ifadelerine yer verdi.
