Ekonomist Bayram Başaran, Ebru Güngör’ün sorularını yanıtladı. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay ile AKP’li Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Londra’daki açıklamalarını değerlendiren Başaran, “Önümüzdeki dönem için umutluyuz” sözlerine tepki gösterdi. Başaran, “Benim için umutlu bir tablo yok. Ekonomide değişen hiçbir şey yok” şeklinde konuştu.
REZERVLER ERİDİ, FAİZLER FIRLADI, HALK YOKSULLAŞTI
Başaran, ekonomi yönetiminin uyguladığı politikaların ağır bir yıkım yarattığını vurguladı. “Bir buçuk ayda 56 milyar dolar para sattınız. Bu parayı inanılmaz yüksek faizle topladınız. O faiz maliyet oldu, enflasyonu şişirdi, halkı yoksullaştırdı. Şirketlerin sermayesi eridi” dedi.
Başaran, sıcak para için verilen yüksek faize dikkat çekerek, “Faizi alıp giden yabancı, parasını cebine koyup çekildi. 56 milyar doların bedeli güme gitti. Döviz tevdiat hesaplarında bir buçuk ayda 20 milyar dolar artış oldu. Artık vatandaş size güvenmiyor” ifadelerini kullandı.
“HALKI TEHDİT ETMEYİN, GÜVEN KAZANIN” MESAJI
Merkez Bankası’nın “dezenflasyon süreci maliyetsiz olmayacak” açıklamasını ele alan Başaran, Akçay’ın sözlerine tepki gösterdi. “Doğruyu söylemesi gereken tek isimdi, ama o da güveni sarstı. Vatandaşı tehdit etmeyin. Halk, söylediklerinizin hiçbiri gerçekleşmediği için inanmıyor” diye konuştu.
Başaran, TÜİK verilerine ilişkin kuşkularını da dile getirerek, “Sen çıkıp enflasyon yüzde 24 deyince, vatandaş sokağa çıkıp ‘bu adam benimle dalga mı geçiyor?’ der. Çünkü herkes cebindeki parayı biliyor” dedi.
PARASAL GENİŞLEME ELEŞTİRİSİ: “DEVLET HARCAMAYI KESMİYOR”
Başaran, ekonomideki temel sorunun kamu harcamalarındaki disiplinsizlik olduğunu belirtti. “Merkez Bankası kendi açıkladı: Harcamalarda yüzde 5,5 daralma var. Bu ciddi bir kriz. Tüketici kredisi faizi yüzde 117’ye ulaştı. Vatandaş harcayamıyor, ama devlet harcamaya devam ediyor” dedi.
“25 bin konut yapacağım diyorlar. Neyle yapacaksın? Bu para ekonomik aktiviteye katkı sağlamıyor. Milli geliri artırmıyor. Yeni kaynak yaratmıyor. Sadece parasal genişlemeyi büyütüyor” ifadelerini kullandı.
FAİZ, ENFLASYON, DÖVİZ: ÜÇLÜ KISKAÇ UYARISI
Başaran, “Faizi artırdın, dövizi tuttun ama enflasyonu düşüremedin. Çünkü harcamaları kısmıyorsun. Hem harcıyorsun hem enflasyonu düşürmeye çalışıyorsun. Böyle bir şey mümkün değil. İktisat tarihinde böyle bir örnek yok” dedi.
ABD’nin Çin’le masaya oturmasını örnek gösteren Başaran, Türkiye’nin ise tehdit diliyle ekonomi yönetmeye çalıştığını belirtti. “Vatandaş artık tehdit edilemez. İnanmıyor. Çünkü iktisadi kuralların tersini işletiyorsun” dedi.
“VERGİ ADALETİ YOKSA GÜVEN DE OLMAZ” ELEŞTİRİSİ
Başaran, gelir adaletsizliğine ve vergi sistemindeki çarpıklığa dikkat çekti. “Yeni zenginler ortaya çıkıyor ama vergi listelerinde yok. Ne gelir vergisinde, ne kurumlar vergisinde. Ama berbere gidip 300 lira için soruyorsun” dedi. “Bunu gören vatandaş sana güvenmiyor” diyerek iktidarın samimiyetini sorguladı.
“TEMMUZ’DA FAİZ İNDİRİMİ İMKANSIZ” VURGUSU
Ekonomist, Temmuz ayında faiz indiriminin mümkün olmadığını belirtti. “Dövizi tutmak için çok daha ağır bedeller ödeyeceğiz” diyen Başaran, bu bedelin tüm topluma kesileceğini söyledi. “Bu politikalarla başarılı olmanız mümkün değil. Çünkü vatandaşa rağmen hiçbir başarı sağlanamaz” değerlendirmesini yaptı.
“80 YILDIR AYNISINI SATIYORUZ” TEPKİSİ
Son olarak EBRD toplantısında yapılan “eğitim ve genç nüfus” vurgusuna tepki gösteren Başaran, “80 senedir hâlâ bunu mu satıyoruz? Bu saatten sonra ucuz iş gücünden başka elimizde bir şey kalmamış demek ki” diyerek konuşmasını sonlandırdı.
