AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin davetiyle bugün Roma’da düzenlenen 4. Hükümetlerarası Zirve için İtalya’ya geldi. Zirve, tarihi Pamphilj Bahçeleri’nde yer alan Casino del Bel Respiro devlet konukevinde Türkiye saatiyle 12.30'da başladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, beraberindeki bakanlar ve iş insanlarıyla Roma'ya ulaşarak zirve programına katıldı. Zirvenin yeni anlaşmalara ve işbirliklerine sahne olacağı belirtilirken, Erdoğan ve Meloni'nin Ukrayna'daki savaş ile Orta Doğu'daki gelişmeleri ele alacakları ikili bir görüşme gerçekleştirmeleri öngörüldü. İkili görüşmenin ardından resmi heyetlerin katılımıyla genel çalışma oturumu düzenlendi. Zirve sonunda anlaşmaların imzalanması ve ortak bildiri kabulünün ardından liderler basın açıklaması yapacak.
İŞBİRLİĞİ ALANLARI GENİŞLİYOR
İtalya Başbakanlık kaynakları, zirvenin amacının iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı ve ekonomik işbirliğini güçlendirmek olduğunu açıkladı. İmzalanacak anlaşmalar enerji, savunma sanayi, altyapı ve ulaşım, uzay faaliyetleri, arkeolojik mirasın korunması, kültürel varlık kaçakçılığıyla mücadele ve sosyal projeler alanlarını kapsıyor. Ayrıca spor alanında, iki ülkenin 2032 Avrupa Futbol Şampiyonası'nı birlikte düzenleyecekleri hatırlatıldı. Havacılık ve siber güvenlik gibi stratejik sektörlerde de yeni işbirliği fırsatlarının değerlendirilmesi gündemde yer aldı.
GÖÇ AKIMINDAKİ AZALMA DİKKAT ÇEKTİ
İtalya Başbakanlığı, göç meselesinin de gündemde olduğunu bildirdi. Türkiye ile İtalya arasında etkin şekilde sürdürülen işbirliğinin, İtalya’ya yönelik düzensiz göç akışlarında ciddi bir azalma sağladığı vurgulandı.
İŞ DÜNYASI ROMA’DA BULUŞTU
Zirveyle eş zamanlı olarak Roma'daki Parco dei Principi Oteli'nde Türkiye ve İtalya iş dünyası temsilcilerini buluşturan İş Forumu düzenlendi. Foruma 500'ü aşkın Türk ve İtalyan firma katıldı. Erdoğan ve Meloni’nin forumun kapanış konuşmalarını Türkiye saatiyle 16.00 civarında yapması planlandı. Forumda önemli ticari anlaşmaların ve mutabakatların imzalanması öngörüldü.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında 32,2 milyar dolara ulaşırken, İtalya Akdeniz'de Türkiye'nin bir numaralı, Avrupa’da ise ikinci büyük ticaret ortağı konumunu sürdürdü.
ROMA’DAKİ PARK KAPATILDI TEPKİ GELDİ
Devlet konukevinin bulunduğu Villa Pamphilj Parkı, zirve süresince halka kapatıldı. Villa Pamphilj Derneği, parkın tamamının kapatılmasına tepki göstererek, konukevine başka girişlerin kullanılabileceğini ifade etti.
"ZİRVE, SİYASİ İMAJ İÇİN DE ÖNEMLİ"
Bologna Üniversitesi doktora araştırmacısı ve İstanbul Politikalar Merkezi misafir araştırmacısı Riccardo Gasco, ANKA’ya yaptığı değerlendirmede zirvenin ekonomik ve stratejik olduğu kadar siyasi imaj açısından da önem taşıdığını belirtti. Erdoğan’ın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından Avrupa’ya yaptığı ilk ziyarette nasıl karşılanacağının merak konusu olduğunu söyledi.
Gasco, "Bu zirve, Ukrayna savaşının halen devam ettiği, Rusya'nın Avrupa için büyüyen bir tehdit oluşturduğu bir dönemde gerçekleşiyor" diyerek mevcut jeopolitik ortamın belirsizliğine dikkat çekti.
"TÜRKİYE AVRUPA SAVUNMA PAZARININ İÇİNE GİRDİ"
Riccardo Gasco, Türkiye ile İtalya arasında savunma alanında atılan adımları da yorumladı. Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i satın alması ve Leonardo ile yapılan işbirliğinin stratejik açıdan büyük önem taşıdığını vurguladı. Gasco, "Türkiye, Avrupa savunma pazarına doğrudan girmiş oldu" diyerek gelişmenin Avrupa güvenlik mimarisi içinde ikili anlaşmaların öne çıktığını gösterdiğini savundu.
"PRAGMATİK LİDERLERİN YAPICI DİYALOĞU"
Gasco, Meloni ve Erdoğan’ın geçmişteki sert söylemlere rağmen bugün pragmatik bir diyalog geliştirdiğini kaydetti. İki liderin ortak çıkarlar doğrultusunda savunma anlaşmaları gibi alanlarda önemli sonuçlar aldığına dikkat çekti.
"TÜRKİYE AB SAVUNMA YAPISININ VAZGEÇİLMEZİ OLACAK"
İstanbul Politikalar Merkezi misafir araştırmacısı ve Barselona Uluslararası İlişkiler Merkezi baş araştırmacısı Samuele Abrami de zirvenin önemine dikkat çekti. Abrami, "Türkiye, oluşturulacak olası bir AB ortak savunma sisteminde vazgeçilmez bir aktör olacaktır" ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO’dan ayrılma tehdidinin ardından Avrupa'nın yalnızlaştığını söyleyen Abrami, "Türkiye’nin, Avrupa güvenlik mimarisi içinde stratejik ağırlığı giderek arttı" dedi. Londra’daki Ukrayna için gönüllüler toplantısına Türkiye'nin davet edilmesini de bunun kanıtı olarak gösterdi.
"TÜRKİYE İLE STRATEJİK İŞBİRLİĞİ ŞART"
Abrami, Türkiye'nin Avrupa güvenlik mimarisi içinde askeri sanayi gücüyle önemli bir yer kazandığını belirtti. Baykar’ın Piaggio Aerospace ve Leonardo ile gerçekleştirdiği anlaşmaların bu süreci hızlandırdığını söyledi. Abrami, "Türkiye’yi kapının dışında bırakmak yerine yanında tutmak Avrupa için daha akıllıca bir strateji" diye konuştu.
"ERDOĞAN VE MELONİ ORTAK STRATEJİ YÜRÜTÜYOR"
Samuele Abrami, Erdoğan ve Meloni'nin liderlik tarzlarının da benzerlik gösterdiğini ifade etti. İki liderin çıkar odaklı ve pragmatik bir jeopolitik yaklaşım sergilediğini belirterek, Trump ile olan ilişkilerin bu ortak stratejik refleksi güçlendirdiğini kaydetti.
"AFRİKA’DA TÜRKİYE İLE İŞBİRLİĞİ MECBURİ"
Libya'daki gelişmeler bağlamında Türkiye'nin İtalya için işbirliği ortağı olduğuna dikkat çeken Abrami, "Türkiye’nin Afrika’daki etkili varlığı, Meloni’nin Matteo Planı gibi Afrika açılım projelerinde Türkiye ile işbirliğini zorunlu kılıyor" değerlendirmesinde bulundu.
