İsrail, Suriye'de fiilen işgalci güç olarak varlık gösteriyor. Dürzi bölgelerini kontrol altında tutan Tel Aviv yönetimi, buradan ayrılmaya niyetli değil. Dış politika analisti Aydın Sezer, Suriye'nin direniş ekseninden çıkarılmasıyla İran'ın hedef tahtasına yerleştirildiğini ifade etti.
Sezer, Netanyahu'nun İran'da rejim değişikliği yönünde yaptığı açıklamaları hatırlatarak, İran'a yönelik planların uzun süredir devam ettiğini belirtti. Sezer, "İran'ın işgal edilmesi beklenmiyor. Ancak nükleer altyapısı, savunma sanayisi ve enerji tesisleri hedef alınarak, Suriye ve Lübnan'da olduğu gibi etkisiz hale getirilmesi amaçlanıyor" dedi.
İRAN SONRASI HEDEF TÜRKİYE Mİ?
Suriye'nin çöküşü sonrası İran'ın hedef alınmasının doğal bir gelişme olduğunu ifade eden Sezer, Türkiye'ye yönelik olası senaryoları da değerlendirdi. Sezer, AKP'li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Büyük Ortadoğu Projesi (BOP) eş başkanlığını hatırlatarak, Türkiye'nin ABD ile birlikte Suriye'de Esad yönetimini devirmek için hareket ettiğini söyledi.
Sezer, "Davutoğlu Esad’ın haftaları kaldı derken, Erdoğan ABD'yi müdahaleye çağırıyordu. ABD’yi Suriye'ye getiren ülkelerden biri Türkiye’ydi. Erdoğan, sahaya girip Esad gidene kadar mücadele edilmesi gerektiğini söylüyordu" ifadelerini kullandı.
ABD'NİN YPG İLE ORTAKLIĞI VE TÜRKİYE'NİN ROLÜ
Sezer, Türkiye’nin Suriye politikasındaki çelişkilere dikkat çekti. Rus uçağının düşürülmesi sonrası Türkiye'nin Suriye sahasından çekilmesi, ABD’nin YPG ile ortaklığını güçlendirdi. Sezer, "Eğit-donat programıyla yetiştirilen savaşçılar YPG’ye ve cihatçı gruplara katıldı. Türkiye, Suriye’de başından beri net bir politika belirleyemedi" dedi.
Sezer, ABD’nin SDG’ye verdiği desteğin Türkiye’nin olası operasyonlarını engellediğini belirterek, Şam yönetiminin de bu güçleri meşru bir aktör olarak tanıdığını vurguladı.
SURİYE'DE YENİ SÜREÇ VE RUSYA-ABD DENGESİ
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Suriye’de kapsayıcı bir rejim kurulması gerektiğini söylemesinin ardından, ABD Başkan Yardımcısı da benzer ifadeler kullandı. Sezer, BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'deki katliamlarla ilgili açıklamalarını hatırlatarak, ABD ve Rusya’nın bölgede ortak bir çizgide buluştuğunu belirtti.
Sezer, "Suriye’de çok etnikli ve mezhepli yapıların dışında, ekonomik kriz ve radikal grupların baskısı büyüyor. Laik Müslümanların da tepkisi artacak. Yeni bir iç savaş riski kapıda" değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE'DE YENİ SÜREÇ: ÇÖZÜM MÜ, PAZARLIK MI?
Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmelere de değinen Sezer, son dönemde MHP lideri Devlet Bahçeli'nin açıklamalarına dikkat çekti. Bahçeli’nin "şoke eden çağrısının" Suriye’deki gelişmelerle bağlantılı olduğunu belirten Sezer, çözüm sürecine dair belirsizliklerin sürdüğünü vurguladı.
DEM Parti’nin AKP ve MHP’yi ziyaret ettiğini, Öcalan’ın koşullarının iyileştirilmesi talebinin gündeme geldiğini aktaran Sezer, Ömer Çelik’in bu talepleri reddettiğini hatırlattı. Bahçeli ise sürecin hızla sonuçlandırılması gerektiğini belirtti.
Sezer’in analizine göre, Suriye’de yaşanan gelişmeler Türkiye’deki siyasi dengeleri de etkiliyor. Erdoğan’ın BOP sürecindeki rolü ve ABD ile ilişkileri, ilerleyen dönemde Türkiye’yi nasıl bir konumda bırakacağı konusunda soru işaretleri yaratıyor.
