HABER ANALİZ: SONER BAHADIR
Hollanda’nın Lahey kentinde dün düzenlenen Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü(NATO) Hükumet ve Devlet Başkanları Zirvesi Sonuç Bildirgesi’nde Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Başkanı Donald Trump’ın seçim öncesi gündeme getirdiği üye ülkelerin borçlarını ödemesi ve askeri harcamalarını arttırması talebinin kabul görmesi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un liderliğine soyunduğu NATO içerisindeki “Avrupa Müttefikleri” görüşünün güç kaybettiğinin göstergesi olmuştu.
NATO Bildirgesi’nin ardından Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Alain Berset ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Ukrayna'ya Karşı Saldırı Suçları için Özel Mahkeme Kurulmasına Dair Anlaşma imzalaması dikkat çekti.
Avrupa Konseyi’nden yapılan açıklamada Mahkeme’nin, “Ukrayna'ya karşı hukuka aykırı güç kullanımından dolayı üst düzey liderleri yargılamak, uluslararası hukuku ve hesap verebilirliği desteklemek” göreviyle kurulduğu belirtildi.
The Council of Europe and Ukraine sign an Agreement on establishing a Special Tribunal for the Crime of Aggression against Ukraine.
— Council of Europe (@coe) June 25, 2025
Its mission: prosecute senior leaders for the unlawful use of force against Ukraine, upholding international law & accountability. pic.twitter.com/JUWhlfSS6A
TRUMP, PUTIN’E SOPA MI SALLIYOR?
Yeni kurulan mahkemenin ekonomik yaptırımlar ve Ukrayna’ya yönelik askeri desteğe rağmen “Özel Askeri Operasyon”dan vazgeçmeyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i yargılama hedefiyle kurulduğu aşikar.
Bu gelişme ise Donald Trump’ın ikinci dönemiyle birlikte Vladimir Putin’le yakınlaşma siyaseti sonrası akılları karıştırdı.
Trump’ın Putin’le yakınlaşma stratejisinin temelinde Çin-Rusya birlikteliğinde Rusya’yı kendi tarafına çekmek olamıyorsa pasifize etme hedefi bulunuyordu.
Donald Trump, 24 Haziran 2025 tarihinde yaptığı açıklamada Vladimir Putin’in BRICS çatısı altında birlikte olduğu İran’a yönelik İsrail saldırıları hakkında kendisine yardımcı olmak istediğini fakat kendisinin İran değil Rusya konusunda yardıma ihtiyacı olduğu yanıtını verdiğini söylemişti. Trump konuşmasının devamında Ukrayna Operasyonu konusunda yakında bir anlaşmaya varmayı dilediğini ifade etmişti.
Bu gelişmeler sonrasında Avrupa Konseyi’nden gelen “Özel Mahkeme” hamlesi, Donald Trump’ın Vladimir Putin’i antlaşmaya zorlamak için Avrupa eliyle “uzaktan sopa salladığı” yorumlarına neden oldu.
UAD’NİN NETANYAHU KARARI NE OLACAK?
Merkezi son NATO Zirvesi’nin yapıldığı Lahey’de bulunan Uluslararası Adalet Divanı(UAD) 19 Temmuz 2024 tarihinde İsrail’i Gazze’de işgalci güç olarak tanımlamış ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında tutuklama kararı vermişti. Trump, UAD’nin kararını eleştirip Binyamin Netanyahu’ya destek olmuştu.
UAD’nin Netanyahu kararı ortadayken Avrupa Konseyi’nin kurduğu “özel” mahkemenin Putin’e karşı ne kadar etkili olabileceği merak konusu oldu.
