TELE1’de Bilge Yurtdagülen’in sunduğu Gerçek Haber Gerçek Ekonomi programında konuşan Ekonomist Emre Şirin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın net döviz rezervlerinde yaşanan büyük kaybı gündeme taşıdı. Şirin, 19 Mart ile 7 Nisan arasında rezervlerin 40 milyar dolar azaldığını belirtti. “Bu daha başlangıç. 40 milyar, 50 de olur, 60 da olur, 70 de olur.” diyerek ekonomik krizin büyüyeceğini vurguladı.
SİYASİ KRİZ EKONOMİYİ VURDU
Şirin, rezerv kaybının nedeninin ekonomi değil, doğrudan siyasi gelişmeler olduğunu ifade etti. AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Ortaya çıkanlar, ortaya çıkacakların habercisidir.” sözlerini hatırlatan Şirin, bu söylemlerin yeni baskıların habercisi olduğunu belirtti. “Bugün birçok siyasi cezaevinde. Üniversiteli gençler cezaevinde. Bu faturanın oluşmasının sebebi yaşanan siyasi olaylar.” dedi.
MEHMET ŞİMŞEK VE MERKEZ BANKASI TUTUNAMIYOR
Şirin, belirsizlik sürdükçe ekonomi yönetiminin çabalarının sonuç vermeyeceğini söyledi. “Mehmet Şimşek ya da Merkez Bankası istediği kadar olağanüstü önlem alsın, piyasadaki kanama durmaz.” dedi. Yabancı yatırımcının hızla kaçtığını, yerli yatırımcının da dövize yöneldiğini aktardı. “Döviz cinsi mevduatlarda ciddi artış var. TL’den kaçış var.” ifadelerini kullandı.
BORSA, TAHVİL VE MEVDUAT CEPHESİNDE KAYIP BÜYÜYOR
Şirin, borsada kan kaybının sürdüğünü, carry trade ile gelen yatırımcıların çıkışa geçtiğini açıkladı. “Carry trade için gelenlerde çıkış var. 10 milyar dolar seviyesine ulaşmış durumda. Tahvil tarafında yabancı ciddi satmaya çalışıyor.” dedi. Şirin, döviz talebinin arttığını, Merkez Bankası’nın rezervlerinin ise sınırlı olduğunu vurguladı. “İki sene boyunca iğneyle kuyu kazdın, şimdi kepçeyle üstünü kapatıyorsun.” şeklinde konuştu.
YASTIK ALTINA KAÇIŞ VE GÜVEN EKSİKLİĞİ
Şirin, halkın banka sistemine güvenini kaybettiğini belirtti. “Vatandaş sadece doları alıp da bankaya koymuyor ki. Döviz bürosundan ya da kuyumcudan alıyor, yastık altına götürüyor.” dedi. Bu tablonun tamamen güvensizlikle alakalı olduğunu savundu. “Belirsizlik ortamıyla alakalı. Sisli havada kimse ilerlemek istemez.” ifadelerini kullandı.
KURDAKİ BASKI İŞE YARAMIYOR
Şirin, iktidarın Dolar/TL kurunu 38 seviyesinde tutmak için çaba gösterdiğini söyledi. Ancak bunun kalıcı çözüm olmadığını belirtti. “Sen doları orada tuttun ama güven kaybıyla yatırımcı çıkıyor. TL’den kaçıyor.” dedi. Türkiye’nin temel probleminin kur değil, güven sorunu olduğunu ifade etti. “Tekrar ağzınla kuş tutsan bu siyasi atmosfer düzelmeden çok zor buraya getirmen.” diyerek tabloyu özetledi.
PROGRAM ÇALIŞMIYOR KUR ŞOKU HERKESİN GÖZÜNÜ AÇTI
Şirin, kurun yarım saatte 36.60’tan 41.50’ye çıkmasının piyasada güveni tamamen sarstığını söyledi. “Yarım saatte o programın çalışmadığını tüm dünya gördü.” dedi. Mehmet Şimşek’in açıklamalarının da etkisiz kaldığını savundu. “Zaten geçmiş hafızamız bize bunu anlatıyor. Bizde insanlar kur şoklarıyla yaşamaya alışkındır.” ifadelerini kullandı.
SİYASİ ATMOSFER DEĞİŞMEDEN GÜVEN GELMEZ
Şirin, siyasi kriz çözülmeden ekonomide güvenin yeniden sağlanamayacağını belirtti. “Geçici çözümler peşinde koşarsanız, kalıcı, kronik sorunlar yaratırsınız.” dedi. Türkiye ekonomisinin KOAH hastası gibi olduğunu belirtti. “Tedavi edilmiyor. Sigaraya devam ediliyor.” ifadelerini kullandı.
YABANCI KAÇIYOR, HALK EZİLİYOR
Sunucu Bilge Yurtdagülen, Ekrem İmamoğlu’nun gözaltısının ardından geçen üç haftada yabancı yatırımcının 547.2 milyar liralık çıkış yaptığını hatırlattı. Şirin, sıcak para girişinin geçici olduğunu vurguladı. “Yüksek faiz taahhüt edersiniz, küçük miktar gelir. Ama yerli yatırımcı mahvolur.” dedi.
CDS PRİMİ FIRLADI MEHMET ŞİMŞEK’İN HİKAYESİ ÇÖKTÜ
Şirin, Şimşek’in başarı hikayesi olarak sunduğu cari denge, rezerv artışı, CDS düşüşü gibi başlıkların bir anda çöktüğünü söyledi. “170’lere kadar CDS priminizi düşürdünüz, 400’lere dayandı.” dedi. Bu tablonun sorumlusunun ekonomi yönetimi olduğunu savundu.
ZAMLARLA ENFLASYON DÜŞMEZ
Şirin, AKP iktidarının zam üstüne zam yaparak güveni yok ettiğini söyledi. “Elektriğe yüzde 25, doğalgaza yüzde 20 zam yaptıktan hemen sonra ertesi gün ‘Enflasyon düşüyor’ diyemezsiniz.” dedi. Ekonomi yönetiminin eylemleri ile söylemleri arasında tutarlılık olmadığını vurguladı.
GÜVEN BOZULDU BEKLENTİLER DAĞILDI
Şirin, güvenin bozulmasının fiyatlama davranışlarını bozduğunu ve enflasyonist etki yarattığını ifade etti. “Talebini öne çekersin. O zaman enflasyonist yapıyı sen kendin körüklersin.” dedi. Ekonomiyi başarılı göstermeye çalışan ekonomistlerin de bu tabloya katkı sunduğunu belirtti.
CARRY TRADE İLE GELEN SERMAYE KAÇIYOR
Şirin, iktidarın rezerv artışını carry trade modeliyle sağladığını ama bu sistemin sürdürülebilir olmadığını söyledi. “Bir carry trade ekonomisi uygulandı. Ama iki haftada 10,5 milyar dolar çıkış oldu.” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin yeniden derin bir krize girdiğini belirtti.