2016 – 2020 yılları arasındaki ilk döneminde “Önce Amerika” sloganıyla hareket eden Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Başkanı Donald Trump’ın “Amerika’yı yeniden büyük yapma” hedefiyle 20 Ocak 2025 tarihinde yeniden göreve başlamasının ardından ortaya çıkan ABD ve Avrupa arasındaki sürtüşme yeni bir boyut kazandı.
Donald Trump’ın 27 üyeli Avrupa Birliği’ne(AB) yüzde 20 ek gümrük tarifesi açıklamasının ardından 32 üyesinden 23’ü AB’ye de üye olan Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü’nden(NATO) “bütün üyeleriyle ortak hedefle güçlü ve birleşik şekilde durma” çıkışı geldi.
NATO’nun resmi sosyal medya hesabından yayınladığı videoda “Transatlantik bağının” ittifakın temelini oluşturduğunun yanı sıra Avrupa ve Kuzey Amerika'daki 32 ülkenin her gün havada, denizde ve karada “barış, güvenlik ve özgürlük için yan yana çalıştığı” yönünde ifadeler yer aldı. Videoda, “NATO, halkımızı güvende tutma ortak hedefiyle güçlü ve birleşik bir şekilde durmaktadır” mesajı paylaşıldı.
Together, continuing to build a stronger and more capable NATO Alliance 🛡️ #ForMin pic.twitter.com/iCxbMaAiWD
— NATO (@NATO) April 3, 2025
“AVRUPA MÜTTEFİKLERİNDEN” VAZ MI GEÇİLDİ?
Trump, yurt dışındaki mali kaynakları ülkesine döndürme hedefi doğrultusunda mali yük olarak gördüğü NATO’ya üye ülkelerden borçlarını ödemesini istemiş, harcamalarını arttırmayan ülkeleri savunmayacağını ve “Rusya’nın saldırmasını teşvik edeceğini” söylemesinin ardından Avrupa’da güvenlik endişeleri başlamıştı.
2024 yılında göreve başlamasından önceki 14 yılını Hollanda Başbakanı olarak geçiren NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin 4 Mart 2025 tarihinde Avrupa Parlamentosu(AP) Başkanı Roberta Metsola ile yaptığı görüşmede savunma harcamalarını artırmaları ve birlikte caydırıcılık ve savunma sağlayabilmeleri için üretimi artırmaları gerektiğini anlatırken “Avrupa Müttefikleri” kavramını kullanmasıyla Avrupa ülkelerinin liderleri ABD’den ayrı olarak kendi yolunu çizme rotasına girmişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da 28 Mart 2025 tarihinde Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile görüşmüştü. Görüşmenin ardından Lübnan Cumhurbaşkanlığı, görüşmenin ana gündeminin İsrail saldırıları olduğunu ve Emmanuel Macron’un İsrail’le 27 Kasım 2024 tarihinde yürürlüğe giren ateşkes anlaşması doğrultusunda izleme komitesinin çalışmalarını sürdürebilmesi için Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile temasa geçerek durumu görüşeceklerine ve çalışmalar yapacaklarına söz verdiğini belirtmişti.
Macron’un bu hamlesinin, “Avrupa Müttefiklerinin” Donald Trump’a karşı ilk “masaya oturma” hamlesi olduğu ve Emmanuel Macron’un da “müttefiklerin liderliğine” soyunduğu şeklinde yorumlanmıştı.
Bu koşullarda Trump’ın AB’ye gümrük vergisi tarifesi açıklamasının ardından NATO’nun “birlik” videosu yayınlamasının Avrupa’nın Donald Trump’ın “gazabından” çekinerek “Avrupa Müttefikliğinden” vaz mı geçtiği sorusunu akıllara getirdi.
NATO ÜYELERİ: Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Karadağ, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri,
AB ÜYELERİ: Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya ve İsveç.
HEM NATO HEM DE AB ÜYESİ ÜLKELER: Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç,
