İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’da sona ermesinin 80’inci yılı, 8 Mayıs 2025 Çarşamba günü, Rusya’nın başkenti Moskova’da düzenlenen büyük askeri törenle anıldı. Kızıl Meydan’da gerçekleştirilen etkinliğe, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ev sahipliği yaptı. Törene Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın da aralarında bulunduğu 27 ülkenin lideri katıldı. Geçit törenine 13 ülkeden gelen askeri birlikler eşlik etti. Çin, Kızıl Meydan’da en kalabalık yabancı asker kortejini oluşturdu.
BERLİN'DE YENİ ŞANSÖLYE SAHNEDEYDİ
Almanya’nın başkenti Berlin’de, Şansölye Friedrich Merz’in katılımıyla çelenk bırakma töreni yapıldı. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada Ukrayna’daki savaşı gündeme taşıdı. Cumhurbaşkanı, “Auschwitz’in kurtarıcıları bugün yeni saldırganlara dönüştü” ifadelerini kullandı. Bu sözlerle Rusya’yı hedef aldı ve sert eleştiriler yöneltti.
LONDRA'DA TÖRENE KRAL VE BAŞBAKAN KATILDI
Birleşik Krallık’ta düzenlenen anma programı, Westminster Abbey’de gerçekleştirildi. Kral III. Charles ve Başbakan Keir Starmer törene katıldı. Starmer, Avam Kamarası oturumuna ara vererek milletvekillerinin katılımını sağladı. Yaptığı konuşmada “Bu sadece tarih değil, aynı zamanda bugüne dair bir derstir, uyarıdır” ifadelerini kullandı. Etkinlikte savaş kurbanları için dua edildi.
PARİS’TE MACRON MEÇHUL ASKER’E ÇELENK BIRAKTI
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris’teki Meçhul Asker Anıtı’na çelenk bıraktı. Ülke genelinde yapılan etkinliklerde ayinler, konserler ve saygı duruşları yer aldı. Fransa halkı, hayatını kaybeden milyonlarca kurban için bir kez daha sokaklara çıktı. Avrupa genelindeki tüm anmalarda Ukrayna’daki çatışmaların gölgesi hissedildi.
İSRAİL VE AVRUPA’DAN UKRAYNA VURGUSU
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, yaptığı açıklamada 8 Mayıs’ı “iyiliğin kötülüğe karşı zaferi” olarak tanımladı. Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ise açıklamasında “Bir kez daha şehirler bombalanıyor, siviller hedef alınıyor. Görevimiz tıpkı 80 yıl önce olduğu gibi: Hatırlamak, demokrasiyi korumak, barışı savunmak” sözlerine yer verdi. Avrupa’daki siyasi aktörler, anma gününü Ukrayna’daki savaşı gündemde tutmak için değerlendirdi.
SAVAŞIN BAŞLANGICI VE BEDELİ
İkinci Dünya Savaşı, 1 Eylül 1939’da Nazi Almanyası’nın Polonya’ya saldırısıyla başladı. Altı yıl süren savaşta yaklaşık 60 milyon insan yaşamını yitirdi. Savaş, Avrupa’da 8 Mayıs 1945’te Almanya’nın koşulsuz teslim olmasıyla sona erdi. Bu tarih, Avrupa ülkelerinde “Zafer Günü” olarak anılıyor ve her yıl kutlanıyor.
TÜRKİYE SAVAŞI DIŞARIDAN İZLEDİ
İkinci Dünya Savaşı’nda doğrudan çatışmaya girmeyen az sayıdaki ülkeden biri olan Türkiye, savaş boyunca tarafsızlık politikasını sürdürdü. Bu çizgi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün barışçı dış politika yaklaşımının bir yansımasıydı. Savaş boyunca yaşanan ekonomik darboğaz ve Sovyetler Birliği’nin Boğazlar ile doğu sınırlarına ilişkin talepleri, Türkiye’yi Batı ile yakınlaşmaya yöneltti.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’E GİRİŞ ADIMI: SEMBOLİK SAVAŞ İLANI
1945’te savaşın sona ermesiyle birlikte Türkiye, tarafsızlık siyasetini terk etti. Aynı yıl Almanya ve Japonya’ya sembolik savaş ilanı yaparak Birleşmiş Milletler’e katılmanın yolunu açtı. Bu hamle, savaş sonrası şekillenen yeni dünya düzeninde Türkiye’nin Batı eksenine eklemlenmesini hızlandırdı. Genç Cumhuriyet, küresel kriz koşullarında yönünü belirlemiş oldu.
