Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, İstanbul açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depreme ilişkin dikkat çeken bir değerlendirme yaptı. Depremin, İstanbul’un değil Marmara Denizi’nin Silivri açıklarındaki çukur bölgelerinde, daha önce birçok kez uyarısını yaptığı iki segmentli bir fay hattında gerçekleştiğini belirtti.
“Bugün meydana gelen deprem, Silivri Çukuru’nun Kumburgaz sırtına doğru ilerleyen yanal atımlı fay üzerinde olmuştur. Bu fay, 2019’da da 5.7 büyüklüğündeki depremleri üretmişti” diyen Üşümezsoy, o dönemde 6.5 büyüklüğünde bir deprem riski taşıdığına dikkat çektiklerini hatırlattı.
“MARMARA’YI KAT EDEN BİR FAY YOK, ELMAYLA ARMUTU KARIŞTIRIYORLAR”
Depremin, Marmara Denizi’ni boydan boya kat eden bir Kuzey Anadolu Fayı parçası gibi sunulmasını sert dille eleştiren Üşümezsoy, kamuoyuna sunulan bazı modellerin hatalı olduğunun altını çizdi. “Silivri Çukuru’ndan Kumburgaz’a, oradan Büyükçekmece ve Yeşilköy’e, ardından Adalar’a uzanan bir fay modeli çiziliyor. Ancak bu modelde herhangi bir atım ya da kırık gözükmemektedir. Bu, birbirinden farklı segmentleri tek bir faymış gibi sunmaktır” dedi.
Üşümezsoy, bu yaklaşımı “elmayla armudu karıştırmak” sözleriyle yorumladı. Ona göre, bugünkü depremde kırılan fay, geçmiş yayınlarında ve ayrıntılı batimetri çalışmalarında tanımladığı segmenttir ve 2017 yılında yazdığı makalelerde ayrıntısıyla açıklanmıştır.
“SİLİVRİ VE KUMBURGAZ’DA İKİLİ FAY SİSTEMİ VAR”
Kumburgaz’daki ters fay ile Silivri Çukuru’nun doğu kenarında bulunan yanal atımlı fay arasında çift segmentli bir sistemin bulunduğunu belirten Üşümezsoy, “Bu iki fay, birbirine paralel çalışıyor. 5.7’lik deprem bu sistemden çıkmıştı. Şimdi 6.2’lik bir kırılma yaşandı. 6.5 büyüklüğünde bir deprem daha üretme potansiyeli hâlâ geçerli” değerlendirmesinde bulundu.
Yapılan batimetrik çalışmalarda bu segmentlerin açıkça tespit edildiğini belirten Üşümezsoy, bugünkü depremin, söz konusu çukurun doğu duvarındaki yanal atımlı fay üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.
“KUZEY ANADOLU FAYI BU DEPREMLE ALAKALI DEĞİL”
Prof. Dr. Üşümezsoy, Kuzey Anadolu Fayı ile ilgili yanlış bilgilendirmelere de dikkat çekti. Bugünkü depremin Kuzey Anadolu Fayı ile ilgisi olmadığını savundu. “Adalar fayı, Kumburgaz fayı, Tekirdağ fayı gibi Marmara’nın kuzeyindeki faylar ölü faylardır. Yaklaşık 10 milyon yıl önce durmuştur. Bunlar artık deprem üretmez” dedi.
Kuzey Anadolu Fayı’nın Çınarcık-Yalova hattından geçerek batıya, Marmara Adası önlerine ve Ereğli sırtına doğru ilerlediğini anlatan Üşümezsoy, kuzeyde devam eden bir fay sisteminin bulunmadığını belirtti.
“BU BİR HAYAL, GERÇEK BİR FAY DEĞİL”
Bazı çevrelerin Silivri’den Yeşilköy’e kadar devam eden bir aktif fay hattı çizerek kamuoyunu yanıltmaya çalıştığını öne süren Üşümezsoy, “Büyükçekmece’den sonra Avcılar açıklarında bu fayı kesen bir yapı yok. Adalar fayı zaten ölü. Bu faylarla genç segmentleri birleştirerek sahte bir tehlike haritası çıkarıyorlar” ifadelerini kullandı.
Bu yaklaşımı “ölüyle diriği birleştirip deprem hayaline kapılmak” olarak değerlendiren Üşümezsoy, 1766 depremiyle ilişkilendirilen modellerin Kumburgaz Çukuru'nda sona erdiğini belirtti.
“SİSTEMİN KIRILAN PARÇASI BELLİ, RİSK HÂLÂ SÜRÜYOR”
2019’da yaşanan depremde yanal atımlı ve ters fayın birlikte kırıldığını ifade eden Üşümezsoy, bugün gerçekleşen depremin sistemin diğer parçasını harekete geçirdiğini söyledi. Silivri Çukuru’nun doğu duvarındaki fayın kırıldığını ve bu fayın sürekli risk taşıdığını vurguladı. “Bu fay Kuzey Anadolu Fayı değildir. Bu münferit bir fay sistemidir. Marmara Denizi’nin kendi içindeki sıkışma dinamikleriyle oluşmuştur” değerlendirmesinde bulundu.
Son olarak, detaylı çalışmalarda açıkça görülen yapının, Kumburgaz sırtının Silivri Çukuru’na bindirmesiyle oluşmuş bir ters fay ve ona paralel bir yanal atımlı fay olduğunu söyleyen Üşümezsoy, bu yapının önümüzdeki dönemde de 6.2 büyüklüğünde depremler üretebileceğine dikkat çekti.
