İngiltere merkezli The Economist, Mart sayısında dünya liderlerinin yeni dünya düzenindeki rollerini analiz etti. Kapakta, ABD Başkanı Donald Trump’ın yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Suudi Arabistan Başbakanı Muhammed bin Selman, AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yer aldı. Yayınlanan analizde, büyük güçlerin ekonomik ve askeri baskılarla küçük ülkeleri sindirmeye çalıştığı ifade edildi.
TRUMP’IN ‘DON CORLEONE’ POLİTİKASI VE UKRAYNA
The Economist, Trump yönetiminin uluslararası siyaseti mafyavari bir yöntemle şekillendirdiğini belirtti. Washington’un Ukrayna’dan 350 milyar dolarlık bir ödeme karşılığında ortak devlet fonu kurmasını talep ettiği aktarıldı. Trump ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında yapılan görüşmede, Ukrayna’nın doğal kaynaklarının sömürülmesine yönelik baskının sürdüğü ifade edildi. Ancak Zelenski’nin Beyaz Saray’ı kavga ederek terk ettiği ve anlaşmayı imzalamadığı bildirildi.
Trump’ın yaklaşımını eleştiren The Economist, ABD’nin dış politikada çıkarlarını baskıyla dayattığını savundu. Dergi, Trump’ın Ukrayna politikasını “Amerika’nın Don Corleone yaklaşımı” olarak tanımladı. The New York Times yazarı Thomas L. Friedman ise Trump’ın Putin’in “kuklası olup olmadığı” sorusunu gündeme getirerek, “Trump, Ukrayna’nın doğal kaynaklarına ayrıcalıklı erişim talep etmekte sorun görmüyor. Ancak güvenlik garantisi vermeden bunu yapması, Don Corleone'nin bile utanacağı bir hareket olurdu” dedi.
YENİ DÜNYA DÜZENİ VE BÜYÜK GÜÇLERİN HEDEFLERİ
The Economist, 1945 sonrası kurulan uluslararası düzenin çöktüğünü ve artık güçlü olanın kural koyduğu bir döneme girildiğini belirtti. Analizde, Putin’in Rusya’yı yeniden büyük bir emperyal güç haline getirmek istediği ifade edildi. Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in, Çin’in dünya ekonomisinde ve küresel siyasette daha etkin bir yer edinmeyi hedeflediği vurgulandı. Suudi Arabistan Başbakanı Muhammed bin Selman’ın ise Ortadoğu’yu kontrol etme ve İran’a karşı pozisyonunu güçlendirme amacı taşıdığı öne sürüldü.
Dergi, Erdoğan ve Netanyahu’nun yeni dünya düzeninde önemli roller üstlendiğini belirtti. Ancak bu liderlerin uluslararası güçlere bağımlılıklarının ve sadakatlerinin zayıflık olarak görüldüğü kaydedildi. Büyük güçler arasındaki dengelerde, bu iki ismin nasıl bir rol üstleneceğinin belirsiz olduğu ifade edildi.
NATO’NUN GELECEĞİ TEHLİKEDE Mİ?
The Economist, NATO’nun geleceğine dair endişelere de yer verdi. Almanya’nın olası yeni şansölyesi Friedrich Merz’in, “NATO haziran ayına kadar dağılabilir” yönündeki uyarısına dikkat çekildi. Dergi, Trump yönetiminin NATO’ya yönelik tavrının, ittifakı zayıflattığını ve uluslararası güvenliği tehdit ettiğini belirtti. ABD’nin içe kapanmacı politikalarının, hem Avrupa’yı hem de küresel güvenliği daha istikrarsız hale getirdiği vurgulandı.
Trump yönetiminin küresel siyasette büyük güçlerin baskısını artırdığını savunan The Economist, “Amerika’nın bu yaklaşımı dünyayı daha tehlikeli hale getirecek. Sonuç olarak, ABD daha zayıf ve yoksul bir ülkeye dönüşecek” değerlendirmesinde bulundu.
