Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu’nun 2023-2024 Türkiye raporunu 7 Mayıs’ta Strazburg’daki Genel Kurul oturumunda kabul etti. Oylamada 367 milletvekili lehte, 74 milletvekili aleyhte oy kullandı. 188 vekil çekimser kaldı. Parlamento, “Türkiye'nin Avrupa Birliği süreci dondurulmuş halde kalmalı” başlıklı açıklamasında, üyelik sürecinin mevcut şartlarda devam edemeyeceğini duyurdu. Metinde, Türk hükümetinin demokratik gerilemesi gerekçe gösterildi.
“DEMOKRATİK EKSİKLİKLER GİDERİLMEDİ”
Raporda, Avrupa Parlamentosu üyeleri, Türkiye'nin AB katılım sürecini askıda tutma kararını, Ankara’nın demokratik alandaki başarısızlıklarıyla temellendirdi. Parlamento, mevcut hükümetin demokratik eksiklikleri gidermediğini vurguladı. Türkiye’nin stratejik ve jeopolitik öneminin bu eksiklikleri telafi etmeyeceği belirtildi. Milletvekilleri, AB üyelik kriterlerinin müzakereye açık olmadığını ifade etti.
TÜRK HALKININ AVRUPA YANLILIĞINA ATIF
Milletvekilleri, AB sürecinin dondurulmuş olmasına karşın bu sürecin canlı tutulması gerektiğini savundu. Açıklamada, “Türk toplumunun, özellikle gençlerin demokratik ve Avrupa yanlısı arzuları bu süreci canlı tutmanın başlıca gerekçesidir” denildi. Parlamento, katılım sürecinin zararına olabilecek farklı bir ilişki çerçevesine yönelimden endişe duyduğunu belirtti.
ORTAKLIK ÇAĞRISI VE STRATEJİK İŞBİRLİĞİ VURGUSU
Metinde, Türk hükümetine ve AB kurumlarına, iklim eylemi, enerji güvenliği, bölgesel istikrar ve güvenlik gibi alanlarda yakın işbirliğini sürdürme çağrısı yapıldı. Türkiye’nin NATO müttefiki olduğu ve Karadeniz, Ukrayna ile Orta Doğu gibi bölgelerde artan etkisinin kabul edildiği vurgulandı. AB-Türkiye ilişkilerinde diyaloğun ve stratejik işbirliğinin sürdürülmesi istendi.
İÇ POLİTİK BASKILARA KINAMA
Avrupa Parlamentosu, Türkiye’deki demokratik gerilemeden duyduğu endişeyi açıkladı. Son dönemdeki barışçıl protestoların “sert biçimde bastırıldığını” ve protestoculara “delilsiz toplu davalar” açıldığını ifade etti. Açıklamada, “Milletvekilleri bu uygulamaları kınamaktadır” denildi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik yargı süreci de gündeme getirildi. Parlamenterler, bu süreci “yaklaşan seçimlerde meşru rakibin önünü kesme amacı taşıyan siyasi müdahale” olarak değerlendirdi.
“TÜRKİYE OTORİTER MODELE İTİLİYOR”
Metinde, mevcut Türk yönetiminin ülkeyi otoriter bir yapıya doğru sürüklediği öne sürüldü. Bu değerlendirmeye gerekçe olarak, muhalif seslerin bastırılması ve demokratik mekanizmaların işlevsizleştirilmesi gösterildi. AB üyeliği için gerekli koşulların başında gelen demokrasi, hukukun üstünlüğü, azınlık hakları ve dış politika uyumu gibi kriterlerin karşılanmadığı ifade edildi.
KIBRIS ZİYARETİNE SERT TEPKİ
Açıklamada, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kıbrıs’ın işgal altındaki bölgelerine gerçekleştirdiği son ziyarete de yer verildi. Avrupa Parlamentosu milletvekilleri, bu ziyareti “yasa dışı” olarak niteledi. Erdoğan’ın “provokatif açıklamaları” da kınandı. Bu girişimlerin, Kıbrıs Türk ve Rum toplumlarının çıkarlarına karşı gayrimeşru müdahale anlamına geldiği belirtildi.
KRİTERLER MÜZAKEREYE KAPALI
Avrupa Parlamentosu, Türkiye’nin üyelik sürecinin demokratik reformlara bağlı olduğunu vurguladı. Raporda, üyelik için gerekli kriterlerin stratejik değerlendirmelere veya siyasi müzakerelere tabi tutulamayacağı ifade edildi. “Bunlar mutlak kriterlerdir” denilerek, hukuki ve kurumsal şartların değişmezliği net biçimde ortaya kondu.
