HABER ANALİZ: SONER BAHADIR
20 Ocak 2025 tarihinde göreve başlayan Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Başkanı Donald Trump’ın ülkesinin yurt dışındaki mali kaynaklarını ülkesine döndürme ve batının savunma harcamalarının yükünü Avrupa ülkelerinin üzerine yıkmaya yönelik “MAGA”(Make America Great Again / Amerika’yı Yeniden Büyük Yap) politikası küresel ilişkileri etkilemeye devam ediyor.
Danimarka’nın Başkenti Kopenhag’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu(EPC) 7. Toplantısı ise Donald Trump’ın “MAGA” siyaseti sonrası Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü(NATO) Genel Sekreteri Mark Rutte ile 4 Mart 2025 tarihinde görüşen Avrupa Parlamentosu(AP) Başkanı Roberta Metsola’nın dile getirdiği “Avrupa Müttefikleri” vizyonundan geri dönülmeye çalışıldığı yorumlarına neden oldu.
AZERBAYCAN VE ERMENİSTAN ANLAŞMASINDA TRUMP VURGUSU
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, toplantı kapsamında yaptığı açıklamalarda, Avrupa'nın ortak savunma çabaları ve bölgedeki ortaklarla bağlantı kurmanın öneminin yanı sıra 29 EPC ülkesinin aynı zamanda NATO üyesi olduğu vurguladı.
Von der Leyen, zirve sırasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile “çok yapıcı” bir görüşme gerçekleştirdiğini belirtti. Görüşmenin ana odağı, Azerbaycan ve Ermenistan arasında Donald Trump'ın girişimiyle Washington'da sağlanan tarihi barış anlaşması oldu:
“Azerbaycan'ı, Donald Trump'ın desteğiyle Washington'da Ermenistan ile yakın zamanda gerçekleşen tarihi atılımdan dolayı tebrik ettik. Bölgede kalıcı barışa doğru atılmış önemli bir adım.”
Von der Leyen, Azerbaycan'ı önemli bir ortak olarak gördüklerini ve Küresel Geçit stratejisi aracılığıyla bölgesel bağlantıya (ulaşım, enerji ve dijital) yatırım yapmaya devam edeceklerini sözlerine ekledi.
We had a very constructive discussion with @presidentaz today.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 2, 2025
We congratulated Azerbaijan on the recent historic breakthrough achieved with Armenia in Washington with the support of @POTUS Trump.
It's a major step toward lasting peace in the region.
We value Azerbaijan as an… pic.twitter.com/AIeoQmMO62
BARIŞ VESİLESİ: GRONLAND
İçeriğine bakıldığında toplantının Danimarka’da yapılmasının manidar olduğu görülüyor.
Ursula von der Leyen, Trump’ın ABD’nin güvenliği için satın almak istediği ve buna müsaade edilmezse işgal etmekle tehdit ettiği Danimarka’ya bağlı özerk bölge olan Grönland’ın Başbakanı Jens-Frederik Nielsen ile yaptığı görüşmede Avrupa'nın güvenilir ortaklığına dikkat çekti.
Von der Leyen, Grönland'la iş birliğini derinleştirmeyi hedeflediklerini duyurdu ve bu amaçla, Grönland'a sağlanan mali desteği iki katına çıkarmayı planladıklarını belirtti.
Ursula von der Leyen’in bu hamlesinin Donald Trump’a Grönland’ı ülkesinin topraklarına katmaktan vazgeçerek Avrupa’ya iyi niyet gösterisinde bulunması için bir mesaj olduğu düşünülüyor.
Quajanac, dear Prime Minister Nielsen.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) October 2, 2025
Europe and Greenland will always be each other’s trusted and reliable partners.
We want to deepen our cooperation. That’s why we aim to double our financial support to Greenland.
So we can deliver clean energy and create the technologies… pic.twitter.com/oufGyKLHVu
ECB’NİN MAKALESİ
Avrupa Merkez Bankası’nın(ECB) internet sitesinde bugün yayınlanan ve Trump’ın özellikle gümrük tarifeleri üzerinden ekonomi politikalarını konu alan analiz de dikkat çekmişti. Söz konusu analizde Donald Trump’ın gümrük tarifelerinin Avrupa ekonomisinde belirsizliğe ve yatırımların yavaşlamasına neden olduğu görüşü dile getirilmişti.
Bu analizin Trump’a yeniden ortak hareket edebilmeleri için bu tarifelerin kaldırılması gerektiği mesajı olduğu düşünülüyor.
ZELENSKI İÇİN AB FIRSATI
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise Donald Trump’ın NATO üyeliğinden vazgeçmesi çağrısı üzerine toplantıyı Avrupa Birliği(AB) üyeliği için fırsat olarak değerlendirmeye çalıştığı görüldü.
Volodimir Zelenski, ülkesinin AB üyelik sürecindeki kararlılığına işaret etti. Zelenski, Ukrayna'nın AB mevzuatı için iç tarama sürecini tamamladığını ve bunu kendilerinden öncekilere göre daha hızlı başardıklarını savundu.
Ukrayna'nın artık müzakereler için hazır olduğunu düşünen Volodimir Zelenski, AB'ye şu çağrıyı yaptı:
“AB üyelik müzakerelerinde Küme 1'i, yani 'Temeller' kümesini açmaya tamamen hazırız. Bu konuda gerçek bir ilerlemeye ihtiyacımız var... Avrupa, aday ülkelerin üzerine düşeni yapması gibi, sözlerini yerine getirmek zorunda.”
Ukraine has finished its internal screening process for EU legislation – and we did it faster than anyone else before us. We did it well. We are fully ready to open Cluster 1 in the EU membership talks – the “Fundamentals” cluster. We need real progress on this. pic.twitter.com/UXjlC70WGe
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) October 1, 2025
RUSYA’YA KARŞI TOPARLANMA
Toplantıya ilişkin açıklamalarda öne çıkan bir diğer noktanın da Rusya ve müttefiklerine karşı batının aralarındaki anlaşmazlıkları gidererek güçlü bir biçimde bir arada durma çabası olduğu görüldü.
Toplantıda, Azerbaycan – Ermenistan anlaşması ve Grönland sorununun “birliktelik” mesajıyla işlenmesi bu yorumlara neden oldu.