HABER ANALİZ: SONER BAHADIR
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü(NATO) Devlet ve Hükumet Başkanları Zirvesi, Hollanda’nın Lahey kentinde gerçekleştirildi. Zirve’nin ardından sonuç bildirgesi yayınlandı.
Liderler, NATO’nun kurucu belgesi olan Washington Antlaşması’nın 5. maddesi uyarınca, bir müttefike yönelik saldırının tüm ittifaka yapılmış sayılacağına dair taahhütlerini yineledi. "Bir milyardan fazla vatandaşımızı, özgürlüğümüzü ve demokrasimizi koruma kararlılığımız sürüyor" mesajı verildi.
HARCAMALAR YÜZDE 5’E ÇIKARILDI
Zirvede alınan önemli kararlardan biri, 2035 yılına kadar üye ülkelerin yıllık gayrisafi yurtiçi hasılalarının(GSYİH) yüzde 5’ini savunma ve güvenlik harcamalarına ayırma taahhüdü oldu. Harcama artışına gerekçe olarak da “Rusya'nın Avrupa-Atlantik güvenliğine yönelik uzun vadeli tehdidi ve terörizmin sürekli tehdidi” gösterildi.
Bu bütçenin;
*En az %3,5’inin çekirdek savunma ihtiyaçları ve NATO Yetenek Hedefleri için,
*Yaklaşık %1,5’inin ise kritik altyapının korunması, siber güvenlik, inovasyon ve savunma sanayi tabanının güçlendirilmesi için ayrılması öngörülüyor.
Bu harcama hedeflerinin 2029 yılında yeniden gözden geçirileceği belirtildi.
UKRAYNA’YA DESTEK YİNELENDİ
Toplantıda ayrıca, Ukrayna’nın güvenliğine destek vurgusu da yapıldı. NATO, müttefiklerin Ukrayna’nın savunmasına doğrudan katkı sağlamaya devam edeceğini ve bu katkıların savunma bütçesi kapsamında sayılacağını duyurdu.
İNOVASYON VURGUSU
NATO liderleri, transatlantik savunma sanayi iş birliğini genişletme ve savunma teknolojilerinde inovasyonun önünü açma yönündeki kararlılıklarını yineledi. Bu kapsamda, müttefikler arasındaki ticari engellerin kaldırılması ve ortaklıkların güçlendirilmesi için çalışmalar yapılacak.
SIRADAKİ ZİRVE TÜRKİYE’DE
Lahey Zirvesi’nin sonunda, 2026 yılında Türkiye'de, ardından Arnavutluk’ta yapılacak NATO zirveleri için hazırlıkların sürdüğü açıklandı. NATO, Hollanda’ya gösterdiği ev sahipliği için teşekkür etti.
The Hague Summit Declaration issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in The Hague#NATOsummit
— NATO (@NATO) June 25, 2025
TRUMP İSTEDİKLERİNİ ALDI
Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Başkanı Donald Trump, seçim öncesinde başta NATO olmak üzere askeri harcamaların ABD ekonomisi için ciddi bir yük haline geldiğini ve bu harcamaları kısarak söz konusu ekonomik kaynakları ülkesine geri döndüreceğini belirtmişti. Bu noktada NATO üyesi ülkelere çağrıda bulunan Donald Trump, diğer ülkelerin NATO’ya olan borçlarını ödemelerini ve GSYİH'nin yüzde 2'si olan askeri harcamalarını arttırmalarını istemişti. Hatta Trump bu konuda daha da ileri giderek bu taleplerini yerine getirmeyen ülkelere Rusya'nın saldırmasını teşvik edeceğini söylemişti.
Donald Trump ayrıca dün yaptığı açıklamada da Washington Antlaşması’nın 5. maddesini zirvede gündeme getireceğini belirtmişti.
Sonuç bildirgesi, Trump’ın istediklerini aldığını gösteriyor.
Donald Trump’ın tüm isteklerini kabul ettirmesi ise NATO içerisindeki “Avrupa Müttefikleri” eğiliminin yenilgisi olarak yorumlandı.
ZELENSKI’NİN TALEBİNE DE YER VERİLDİ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin de zirve öncesinde gündeminde Rusya’ya karşı koruma ve savunma kapasitesinin artırılması vardı.
Rusya'nın NATO’nun başlıca düşmanlarından ilan edilmesi ve Ukrayna'nın savunmasına doğrudan katkı sağlama kararının alınması Volodimir Zelenski’nin de Zirve’den istediğini aldığını gösteriyor.
ERDOĞAN’IN TALEBİ BİLDİRGEDE YOK
Adalet ve Kalkınma Partili(AKP) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise Trump ve Zelenski kadar şanslı değildi.
Recep Tayyip Erdoğan’ın Zirve öncesi gündeme getirdiği müttefikler arasında savunma sanayi ürünlerine yönelik ticaret engelleri, Sonuç Bildirgesi’nde yer almadı.
