ABC POLİTİK ANALİZ - İktisatçı Öner Günçavdı, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Türkiye ekonomisindeki yavaşlamaya dikkat çekti. Günçavdı, dış ticaret verilerinin en güvenilir göstergelerden biri olduğunu vurguladı. Grafik eşliğinde yaptığı değerlendirmede, özellikle 2024’ten itibaren hammadde ithalatındaki keskin düşüşün sanayi üretiminde gerilemeye işaret ettiğini ifade etti.
GRAFİK DÜŞÜŞÜ ORTAYA KOYDU
Paylaştığı grafikte, yatırım malı ithalatının payı yatay bir seyir izlerken tüketim malı ithalatında artış gözlendi. Hammadde ithalatının payı ise 2023 Şubat ayında yüzde 16 seviyesindeyken, 2025 Mart itibarıyla yüzde 9’un altına geriledi.
Grafiğe göre:
Tüketim malları ithalatının payı 2023 Şubat’ta yüzde 9 seviyesindeyken, 2025 Mart’ta yüzde 16 seviyesinin üzerine çıktı.
Yatırım malları ithalatı ise 2024 başında yüzde 15 seviyesine ulaşsa da son aylarda gerileyerek yüzde 14,5 seviyesine düştü.
Hammadde ithalatının payı 2023’ün ilk çeyreğinde yüzde 16’nın üzerindeyken, 2025’te yüzde 9’un altına indi.
SANAYİDE DÜŞÜŞ, TÜKETİMDE ARTIŞ VAR
Günçavdı değerlendirmesinde, “Dış ticaret verileri en güvenilir verilerden biri. Dolayısıyla ekonomik durum hakkında iyi bir gösterge. Buna göre işler iyi gitmiyor. 2024’ten bu yana hammadde ithalatı ciddi azalma gösteriyor. Bu yavaşlamaya işaret ediyor. Bir de tüketim ithalatı artıyor” ifadelerini kullandı.
İTHALAT YAPISI DEĞİŞTİ, EKONOMİK DENGELER SARSILDI
TÜİK verilerine dayanan grafik, AKP-MHP iktidarının uyguladığı ithalat politikasının yönünü açık şekilde ortaya koydu. Üretim temelli büyümeyi önceleyen bir model yerine tüketim odaklı, dışa bağımlı ekonomi politikalarının sürdürüldüğü dikkat çekti. Hammadde ithalatındaki düşüş, sanayi üretiminin daraldığını ve istihdam olanaklarının zayıfladığını gösterdi. Buna karşın tüketim malı ithalatındaki artış, iç talebin ithal ürünlere yöneldiğini ve yerli üretimin zayıfladığını gözler önüne serdi.
YATIRIM MALI İTHALATI DURAKLADI
Grafikte yatırım malı ithalatı, 2023 ortasından itibaren artış eğilimi gösterse de 2024 başından bu yana düşüşe geçti. Bu durum, sanayi yatırımlarının yavaşladığını, yeni üretim kapasitesinin sınırlı kaldığını gösterdi.
İKTİDARIN POLİTİKALARI SANAYİYİ ZAYIFLATTI
Ekonomistler, hammadde ve yatırım malı ithalatındaki düşüşü, üretim ekonomisinin zayıflaması olarak yorumluyor. AKP-MHP iktidarının, sıcak para girişine ve inşaata dayalı büyüme modeli; üretimi, ihracatı ve yerli sanayiyi ikinci plana itti. Sanayi çarklarının durması, dışa bağımlılığı derinleştiriyor. Bu tablo, iktidarın ekonomi politikalarının halkı yoksullaştıran ve ülkeyi üretimden koparan bir düzleme oturduğunu ortaya koyuyor.
GÜNCAVDI'NIN GRAFİĞİ VERİLERLE UYUMLU
Grafikteki veriler, Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı dış ticaret verileriyle örtüşüyor. 2024 yılı başından itibaren sanayi ithalatındaki azalma, sanayi üretim endeksindeki gerilemeyle paralel ilerliyor. Yatırım malı ithalatındaki düşüş ise, net sermaye oluşumunun zayıfladığını ve özel sektörün yeni yatırım yapmadığını gösteriyor.
SİYASİ VE EKONOMİK SORUMLULUK VURGUSU
Ekonomik veriler, iktidarın üretim ekonomisi yerine tüketime dayalı, ithalata bağımlı ve emekçiyi dışlayan politikalarını bir kez daha gözler önüne serdi. Sanayi üretiminin zayıflaması, işçilerin işsiz kalması, halkın pahalı ithal ürünlere mahkûm edilmesi AKP-MHP politikalarının kaçınılmaz sonucu oldu.
