ABC POLİTİK HABER MERKEZİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini yayımladı. Açıklanan verilere göre, İstanbul yüzde 30,4 pay ile ülkenin ekonomik gücünün merkezi olmaya devam ediyor. İstanbul'un toplam GSYH'si 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL olarak hesaplandı. Başkent Ankara, 2 trilyon 538 milyar 686 milyon TL ile ikinci sırada yer alırken, İzmir 1 trilyon 614 milyar 161 milyon TL ile üçüncü sırada kendine yer buldu. Tunceli, Ardahan ve Bayburt ise listenin sonunda yer aldı. Bu bağlamda, toplam GSYH'den en yüksek payı alan ilk beş il, Türkiye ekonomisinin yüzde 54,02'sini oluşturdu. Bu durum, ekonomik faaliyetlerin büyük ölçüde belirli şehirlerde yoğunlaştığını bir kez daha gözler önüne seriyor.KİŞİ BAŞINA GELİRDE KOCAELİ ZİRVEDE
Kişi başına düşen GSYH verileri, illerin ekonomik performansını daha detaylı şekilde ortaya koydu. Kocaeli, 516 bin 460 TL ile liderliği göğüsledi. İstanbul, 510 bin 733 TL ile ikinci sırada yer alırken, Ankara 438 bin 242 TL ile üçüncü sırada konumlandı. Şanlıurfa, Ağrı ve Van ise kişi başına düşen GSYH sıralamasında en alt sıralarda bulunuyor. Bu tablo, bölgeler arasındaki gelir dağılımı farklarını açıkça yansıtıyor.İSTANBUL’UN EKONOMİK FAALİYETLERDEKİ ÜSTÜNLÜĞÜ
Hizmetler, sanayi ve mesleki hizmetler gibi birçok alanda İstanbul, diğer şehirleri geride bıraktı. Hizmetler sektöründe yüzde 40,4, sanayi sektöründe yüzde 17,2 ve mesleki, idari ve destek hizmetlerinde yüzde 7,8 pay aldı. İstanbul ayrıca bilgi ve iletişim faaliyetlerinden yüzde 64,8, finans ve sigorta faaliyetlerinden yüzde 62,5 pay alarak bu alanlardaki liderliğini sürdürdü. Diğer yandan, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründe en yüksek payı Konya yüzde 6,2 ile aldı. Ankara ise diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 45,4 ile lider konumda bulunuyor. Bu durum, şehirlerin ekonomik çeşitliliği ve uzmanlaşma alanlarını net şekilde ortaya koyuyor.ZİNCİRLENMİŞ HACİM ENDEKSİYLE GSYH’DE ARTIŞ
Türkiye genelinde 2023 yılı GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle yüzde 5,1 oranında büyüdü. Bu büyümeye en fazla katkıyı yüzde 1,65 ile İstanbul sağladı. Ankara yüzde 0,96, Kocaeli ise yüzde 0,27 katkı ile İstanbul’u takip etti. En yüksek büyüme oranına sahip iller arasında Şırnak yüzde 18,9, Siirt yüzde 18,2 ve Samsun yüzde 15,8 oranlarıyla ilk sıralarda yer aldı. Öte yandan, en yüksek ekonomik daralma ise Zonguldak, Bayburt ve Artvin'de görüldü. Zonguldak yüzde 6,9, Bayburt yüzde 10,4 ve Artvin yüzde 16 oranında küçülme yaşadı. Bu tablo, bölgesel ekonomik farklılıkların sürdüğünü gösteriyor.GSYH PAYLARINDA SEKTÖREL DAĞILIM
İstanbul’un toplam GSYH’si içinde en yüksek payı, yüzde 35,7 ile hizmetler sektörü aldı. Sanayi sektörü yüzde 17,2 ile ikinci sırada gelirken, mesleki, idari ve destek hizmetleri yüzde 7,8 pay ile üçüncü sırada yer aldı. Bu sektörel dağılım, İstanbul’un ekonomik çeşitliliğini ve ağırlığını gözler önüne seriyor.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ
TÜİK verileri, Türkiye ekonomisinde büyük şehirlerin ağırlığını ve bölgeler arası gelir farklarını açıkça ortaya koyuyor. İstanbul, Ankara ve İzmir, ekonomik faaliyetlerde açık ara liderliğini sürdürüyor. Kocaeli'nin kişi başına düşen gelirdeki başarısı ise dikkat çekiyor. Öte yandan, gelir dağılımındaki eşitsizlikler ve bölgesel ekonomik daralmalar, çözülmesi gereken temel sorunlar olarak öne çıkıyor.
TÜİK’in bir sonraki GSYH raporu Aralık 2025’te yayımlanacak. Bu süreçte ekonomideki bölgesel farklılıkların nasıl şekilleneceği merakla bekleniyor.
abcpolitik.com
