ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’e ek gümrük tarifeleri getirmesi, küresel ekonomide yeni bir kırılma yarattı. Washington’un ticari hamleleri, piyasalar üzerinde anında etkisini gösterdi. Dolar değer kazanırken, altın düşüşe geçti, kripto paralarda ise sert kayıplar yaşandı.
ABD, TİCARET SAVAŞLARINI DERİNLEŞTİRİYOR
Trump’ın gümrük tarifeleri konusundaki ısrarı, küresel ticaret dengelerini altüst etmeye devam ediyor. Washington, Meksika ve Kanada’ya yüzde 25, Çin’e yüzde 10 ek vergi uygulama kararı aldı. Bu adım, ABD’nin ekonomik çıkarlarını koruma söylemiyle sunulsa da, gerçekte küresel tedarik zincirlerini ve piyasa istikrarını tehdit eden bir hamle olarak öne çıkıyor.
Bu hamleye karşı Kanada ve Meksika misilleme planlarını duyurdu. Çin ise Dünya Ticaret Örgütü’ne başvurarak uluslararası hukuk üzerinden bir karşılık vermeye hazırlanıyor. Ancak piyasalarda hakim olan endişe, bu ticari restleşmenin küresel ölçekte yeni krizlere kapı aralayabileceği yönünde.
DOLARIN YÜKSELİŞİ YENİ BİR EKONOMİK DENGESİZLİĞİ HABER VERİYOR
Ticaret savaşlarının etkisiyle dolar yeniden güç kazandı. Dolar endeksi yüzde 1,3 artarak 109,80 seviyesine çıktı ve kritik 110,00 sınırına dayandı. Küresel piyasalardaki bu hareketlilik, gelişmekte olan ülkelerin para birimleri üzerinde baskı oluşturdu.
Türkiye’de dolar/TL kuru 35,90 seviyesine ulaştı. Sabah saatlerinde dolar alış 35,7850 TL, satış 35,8082 TL seviyesinde fiyatlandı. Euro ve sterlin de dolara karşı kayıplar yaşadı. Euro kuru 37,4577 TL, sterlin 44,6457 TL’ye çıktı.
Washington’un agresif ticaret politikaları, doların küresel rezerv para statüsünü daha da pekiştirirken, diğer ekonomileri zora sokuyor.
ALTIN ZAYIFLIYOR: GÜVENLİ LİMAN ALGISI SARSILDI
Genellikle kriz dönemlerinde yatırımcıların sığındığı altın, bu kez doların yükselişine karşı tutunamadı. Geçen hafta 2817 dolara kadar çıkan ons altın, 2775 dolara geriledi.
Türkiye’de de gram altın 3200 TL’den işlem görüyor. Çeyrek altının satış fiyatı 5255 TL seviyesinde. Altındaki gerileme, piyasalardaki risk algısının değiştiğini ve yatırımcıların rotasını yeniden çizdiğini gösteriyor.
KRİPTO PARALAR SERT ÇAKILDI: BİTCOİN YÜZDE 10 DEĞER KAYBETTİ
ABD’nin ticaret savaşlarını kızıştırması, kripto para piyasalarında da büyük bir sarsıntıya yol açtı. Cuma günü 100 bin 400 dolardan kapanan Bitcoin, gece saatlerinde 91 bin 500 dolara kadar düştü. Gelen alımlarla Bitcoin 94 bin dolar seviyesinde denge arıyor.
Ethereum da aynı şekilde büyük kayıplar yaşadı. Ethereum’un fiyatı yüzde 12 gerileyerek Kasım ayı seviyelerine geri döndü. Kripto paralarda yaşanan bu sert düşüş, yatırımcıların belirsizlik ortamında riskten kaçındığını ve güvenli liman arayışına girdiğini gösteriyor.
Trump’ın kripto paralara yönelik belirsiz politikası, bu düşüşü hızlandıran unsurlardan biri olarak öne çıkıyor. ABD yönetiminin kripto varlıklara karşı net bir duruş sergilememesi, piyasada oynaklığı artırıyor.
TİCARET SAVAŞLARININ YENİ ETKİLERİ NELER OLACAK?
Trump yönetiminin attığı son adımlar, yalnızca bu üç ülkeyi değil, küresel ticaretin tamamını etkileyebilecek sonuçlar doğuruyor. ABD’nin kendi çıkarlarını önceleyen politikaları, küresel ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir, enflasyon baskısını artırabilir ve gelişmekte olan ülkeleri daha da zora sokabilir.
Özellikle Türkiye gibi ekonomiler için, doların yükselmesi cari açık ve dış borç yükü açısından büyük bir tehdit oluşturuyor. Kripto paralardaki sert düşüş ise, dijital varlıklara güvenin kırılmasına yol açarak yeni düzenlemelerin gündeme gelmesine neden olabilir.
Önümüzdeki süreçte, piyasaların nasıl bir yön izleyeceği, ABD’nin ticaret politikalarındaki sertliği devam ettirip ettirmeyeceğine bağlı olacak. Eğer karşılıklı misillemeler devam ederse, küresel piyasalarda yeni bir finansal çalkantının kapıda olduğu söylenebilir.